Czy podawać PESEL i nr dowodu osobistego?

PESEL kontra Dowód Osobisty: Kiedy podawanie obu to za dużo?

W dobie cyfryzacji i wszechobecnego przetwarzania danych osobowych, kwestia ich ochrony staje się coraz bardziej istotna. Często, chcąc skorzystać z jakiejś usługi, jesteśmy proszeni o podanie wielu informacji, w tym numeru PESEL i dowodu osobistego. Zastanówmy się jednak, czy zawsze jest to konieczne i zgodne z prawem.

PESEL: Klucz do naszej tożsamości

Numer PESEL to unikalny identyfikator, który pozwala na precyzyjne ustalenie tożsamości. Zawiera on informacje o dacie urodzenia, płci oraz liczbę kontrolną. Jest on powszechnie używany w wielu instytucjach, od urzędów po banki, i pozwala na identyfikację obywatela w sposób szybki i efektywny.

Dowód Osobisty: Dokument potwierdzający tożsamość

Numer dowodu osobistego, z kolei, potwierdza fakt posiadania tego dokumentu. Sam w sobie nie identyfikuje tak precyzyjnie, jak PESEL, gdyż nie zawiera zakodowanych informacji o dacie urodzenia czy płci.

Problem nadmiaru danych

Gdzie leży problem? Otóż w sytuacji, gdy znany jest numer PESEL, podawanie dodatkowo numeru dowodu osobistego może być uznane za gromadzenie danych zbędnych. Jak głosi zasada minimalizacji danych, powinniśmy udostępniać tylko te informacje, które są niezbędne do realizacji konkretnego celu.

Dlaczego podawanie obu może być niebezpieczne?

Gromadzenie nadmiaru danych osobowych, w tym numeru dowodu osobistego obok PESEL-u, stwarza potencjalne ryzyko. Im więcej informacji o nas krąży w systemach, tym większe prawdopodobieństwo, że wpadną one w niepowołane ręce w wyniku np. ataku hakerskiego, wycieku danych czy zwykłej ludzkiej nieuwagi. Wykorzystanie tych danych może prowadzić do kradzieży tożsamości, oszustw finansowych czy innych przestępstw.

Przepisy mówią jasno

Przepisy o ochronie danych osobowych (RODO) wyraźnie wskazują, że dane osobowe powinny być zbierane tylko w konkretnych, prawnie uzasadnionych celach i w zakresie niezbędnym do ich realizacji. Jeśli numer PESEL wystarcza do identyfikacji, żądanie numeru dowodu osobistego może być uznane za naruszenie tych przepisów.

Co robić w praktyce?

• Zastanów się, czy podanie obu jest naprawdę konieczne: Przed podaniem numeru dowodu osobistego, zapytaj, dlaczego jest to wymagane, skoro podałeś już PESEL.
• Zażądaj uzasadnienia: Masz prawo wiedzieć, w jakim celu twoje dane będą przetwarzane.
• Skorzystaj z prawa do minimalizacji danych: Jeśli uważasz, że żądanie numeru dowodu osobistego jest nieuzasadnione, spróbuj negocjować i zaproponuj alternatywne formy identyfikacji.
• Zgłaszaj nieprawidłowości: W przypadku podejrzenia naruszenia przepisów o ochronie danych osobowych, możesz zgłosić sprawę do Urzędu Ochrony Danych Osobowych (UODO).

Podsumowanie

Ochrona danych osobowych to nasza wspólna odpowiedzialność. Bądźmy świadomi swoich praw i zadbajmy o to, aby nasze dane były przetwarzane zgodnie z prawem i zasadami bezpieczeństwa. Pamiętajmy, że podawanie numeru dowodu osobistego, gdy znany jest numer PESEL, może być zbędne i narażać nas na niepotrzebne ryzyko. Warto więc zawsze dopytać o uzasadnienie i walczyć o swoje prawo do prywatności.