Jakie hormony podnoszą stres?

Hormonalna burza: Jak stres wpływa na nasz organizm i jakie hormony za to odpowiadają?

Reakcja na stres to skomplikowany proces, w którym kluczową rolę odgrywa układ hormonalny. Choć często mówi się o „hormonach stresu” w liczbie pojedynczej, rzeczywistość jest znacznie bardziej złożona. Nie jest to bowiem jeden hormon, a cała orkiestra współpracujących ze sobą substancji chemicznych, które przygotowują organizm do radzenia sobie z zagrożeniem. Kluczową rolę odgrywają tutaj nadnercza, gruczoły o kształcie trójkąta, umiejscowione na szczycie nerek.

Najbardziej znanym „hormonem stresu” jest kortyzol. Uwalniany przez korę nadnerczy, działa na wiele obszarów organizmu. Jego zadaniem jest mobilizacja zasobów energetycznych – zwiększa poziom glukozy we krwi, ułatwiając dostęp do szybkiego źródła energii dla mięśni. Jednocześnie kortyzol hamuje procesy nieistotne w sytuacji zagrożenia, takie jak trawienie czy procesy reprodukcyjne. Długotrwały, podwyższony poziom kortyzolu może jednak prowadzić do negatywnych skutków zdrowotnych, w tym osłabienia układu odpornościowego, problemów z pamięcią i koncentracją, a nawet depresji.

Jednocześnie z kortyzolem, nadnercza uwalniają adrenalinę i noradrenalinę, zwane również katecholaminami. Te hormony są odpowiedzialne za natychmiastową reakcję „walcz lub uciekaj”. Adrenalina powoduje przyspieszenie akcji serca, wzrost ciśnienia krwi, rozszerzenie źrenic i zwiększenie dopływu krwi do mięśni. Noradrenalina wzmacnia te efekty, dodatkowo podnosząc poziom czujności i koncentracji. To właśnie one powodują charakterystyczne objawy stresu, takie jak drżenie rąk, przyspieszony oddech i pocenie się.

Warto podkreślić, że reakcja hormonalna na stres jest dynamiczna i zależy od wielu czynników, w tym od natury stresora, indywidualnych predyspozycji genetycznych oraz dotychczasowych doświadczeń. Choć krótkotrwały stres może być nawet korzystny, mobilizując do działania, przewlekły stres, powodujący permanentnie podwyższony poziom kortyzolu, adrenaliny i noradrenaliny, jest niebezpieczny dla zdrowia. Dlatego tak ważne jest zdrowe radzenie sobie ze stresem poprzez np. regularną aktywność fizyczną, odpowiednią dietę, odpowiedni sen i praktyki relaksacyjne. W przypadku przewlekłego stresu niezbędna jest konsultacja z lekarzem lub specjalistą.

Podsumowując, stres nie jest kontrolowany przez jeden, ale przez kilka hormonów działających skoordynowanie. Rozumienie ich roli jest kluczowe dla zrozumienia skomplikowanego wpływu stresu na nasz organizm i dla opracowywania strategii radzenia sobie z nim.

#Adrenalina #Hormony #Stres