Jak zachowuje się osoba ze schizofrenią?

Schizofrenia: Taniec Umykający Zrozumieniu – Jak Rozpoznać Symptomy i Czym Charakteryzuje się Zachowanie?

Schizofrenia to złożone i chroniczne zaburzenie psychiczne, które wpływa na sposób, w jaki człowiek myśli, czuje, i zachowuje się. Nie jest to pojedyncza choroba, a raczej spektrum symptomów, które manifestują się w różny sposób u różnych osób. Zrozumienie schizofrenii wymaga wyjścia poza stereotypowe obrazy i spojrzenia na nią jako na dynamiczny proces, w którym okresy zaostrzeń przeplatają się z okresami względnej stabilizacji.

Poza Uproszczeniami: Różnorodność Manifestacji Schizofrenii

Wbrew powszechnym wyobrażeniom, osoba ze schizofrenią niekoniecznie jest agresywna lub nieprzewidywalna. Co więcej, objawy schizofrenii nie są stałe i monolityczne. Mogą się zmieniać w czasie, a ich intensywność zależy od wielu czynników, takich jak faza choroby, leczenie, wsparcie społeczne i indywidualne predyspozycje.

Objawy pozytywne: Dodatkowe doznania i przekonania

“Pozytywne” w tym kontekście nie oznacza korzystnych, a raczej dodatkowe doznania, które nie występują u osób zdrowych. Do najbardziej charakterystycznych należą:

• Urojenia: To fałszywe przekonania, które są mocno zakorzenione w umyśle osoby i nie podlegają logicznej argumentacji. Mogą przybierać formę urojeń prześladowczych (poczucie bycia obserwowanym lub śledzonym), urojeń wielkościowych (przekonanie o posiadaniu niezwykłych zdolności lub ważnej misji), urojeń odnoszących (przekonanie, że przypadkowe wydarzenia mają specjalne znaczenie i są skierowane do danej osoby) czy urojeń ksobnych (przekonanie, że inni ludzie myślą o nim w negatywny sposób).
• Halucynacje: To doznania zmysłowe bez bodźca zewnętrznego. Najczęściej występują halucynacje słuchowe (słyszenie głosów), ale mogą również dotyczyć wzroku, smaku, węchu czy dotyku.
• Zdezorganizowane myślenie i mowa: Objawia się trudnościami w logicznym myśleniu i wypowiadaniu się. Mowa może być nieskładna, chaotyczna, przeskakiwać z tematu na temat, a nawet zawierać neologizmy (wymyślone słowa).

Objawy negatywne: Utrata pewnych funkcji i cech

Objawy “negatywne” charakteryzują się utratą pewnych funkcji, które są obecne u osób zdrowych. Są one często bardziej subtelne i trudniejsze do zauważenia niż objawy pozytywne, ale mogą mieć istotny wpływ na funkcjonowanie społeczne i zawodowe osoby chorej.

• Spłycenie afektu: Zmniejszona ekspresja emocjonalna. Osoba może wydawać się obojętna, apatyczna, z ograniczoną mimiką i intonacją głosu.
• Alogia: Ograniczenie mowy. Osoba może mówić niewiele, odpowiadać krótkimi zdaniami lub mieć trudności ze znalezieniem odpowiednich słów.
• Awolicja: Brak motywacji i inicjatywy. Osoba może mieć trudności z rozpoczynaniem i kontynuowaniem działań, rezygnować z celów i zaniedbywać obowiązki.
• Anhedonia: Utrata zdolności do odczuwania przyjemności. Osoba może tracić zainteresowanie hobby, kontaktami społecznymi i innymi aktywnościami, które wcześniej sprawiały jej radość.
• Izolacja społeczna: Wycofywanie się z kontaktów społecznych i unikanie interakcji z innymi ludźmi.

Inne aspekty zachowania osoby ze schizofrenią:

• Trudności z koncentracją uwagi: Utrudniają naukę, pracę i wykonywanie codziennych czynności.
• Zaburzenia snu: Bezsenność, nadmierna senność lub nieregularny rytm snu i czuwania.
• Problemy z funkcjonowaniem poznawczym: Zaburzenia pamięci, myślenia abstrakcyjnego i rozwiązywania problemów.
• Zaburzenia emocjonalne: Depresja, lęk, drażliwość.
• Nadużywanie substancji psychoaktywnych: Częstsze występowanie uzależnień od alkoholu, narkotyków czy nikotyny.

Klucz do zrozumienia i wsparcia

Rozumienie schizofrenii jako spektrum symptomów, a nie monolitycznego stereotypu, jest kluczowe dla skutecznego wsparcia osób dotkniętych tym zaburzeniem. Wiedza o różnorodności objawów i ich zmienności, pozwala na bardziej empatyczne i indywidualne podejście. Należy pamiętać, że schizofrenia to choroba, która wymaga profesjonalnej pomocy psychiatrycznej i psychoterapeutycznej. Wczesna diagnoza i leczenie mogą znacząco poprawić jakość życia osoby chorej i zmniejszyć nasilenie objawów. Ważne jest również budowanie sieci wsparcia społecznego dla osoby chorej i jej rodziny.

Ten artykuł ma na celu poszerzenie wiedzy na temat schizofrenii i promowanie zrozumienia dla osób z nią żyjących. Nie zastępuje on porady lekarskiej. W przypadku podejrzenia u siebie lub u kogoś bliskiego objawów schizofrenii, należy skonsultować się z lekarzem psychiatrą.

#Choroba Psychiczna #Schizofrenia Objawy #Zachowanie Chorych