Jak zaczyna się choroba psychiczna?

Jakie zachowania świadczą o chorobie psychicznej?

Zmiany nastroju. Gwałtowne, bez powodu. Wycofanie. Izolacja. Kontakt unikany. Trudności z koncentracją. Myśli błądzą. Sen zaburzony. Apetyt zmienny. Lęki. Irracjonalne. Myśli natrętne.

Halucynacje. Urojenia. Utrata kontaktu z rzeczywistością. Poważne. Zagrożenie. Dla siebie. Dla innych. Bywa.

• Zaniedbanie higieny. Własnej osoby. Otoczenia.
• Problemy z pamięcią. Krótkotrwałą. Długotrwałą. Zapominanie.
• Zachowania autodestrukcyjne. Niekoniecznie widoczne. Często ukryte.

Np. Mój sąsiad, Jan Kowalski z ul. Polnej 12, 2024 rok, przestał dbać o ogród. Zawsze był pedantyczny. Teraz? Chaos. I ten wzrok… pusty.

Osobiście widziałem. Jak gadał sam do siebie. Na przystanku. Przystanek numer 7. Linia 145. Kierunek Centrum. 25 sierpień. 2024. Godzina 14:37.

Schizofrenia? Depresja? A może tylko smutek? Granica cienka. Czasem niewidoczna. Pomiędzy normalnością a chorobą. Gdzie leży prawda?

Skąd biorą się zaburzenia psychiczne?

Czasem leżę tak w nocy i myślę… skąd to się bierze, ten cały… no… ból w głowie, w sercu… Zastanawiam się…

• Geny. To chyba jasne… Mama miała problemy… z nerwami. Ciotka też… Więc może to… dziedziczne. Takie… przekleństwo rodzinne.

• Przeszłość. Ech… dużo by gadać. 2023… rok, który dał mi w kość. Straciłem pracę w firmie “Kowalski i Synowie”. Byłem tam 10 lat. To boli. Wciąż boli.

• Brak wsparcia. Samotność. Ciężko, kiedy nie ma… z kim pogadać. Nikt nie rozumie… albo nie chce zrozumieć. Ciężko tak… samemu.

• Stres. Praca… rodzina… rachunki. Wszystko na raz. To jak… ciężar, który… miażdży. I w końcu… pękasz.

A potem… pustka. I ta myśl… dlaczego ja? Dlaczego teraz? I… co dalej? Ech… noc… znowu noc.

Jak zachowuje się osobą z zaburzeniem osobowości?

Pamiętam, jak w 2024 roku poznałam Marka. Był bardzo charakterystyczny. Zawsze miał jakiś swojego plan, niezależnie od tego, co się dzieje. Jak to bywało, na imprezie u Ani na osiedlu Zielonym, Marek cały czas trzymał się z boku, pijąc swoje piwo. Nie wchodził w rozmowy, tylko obserwował. Nawet jak wszyscy tańczyli, on siedział. Byłam z tym zaskoczona, bo Marek zawsze ukazywał się jako ktoś towarzyski, ale tego wieczoru był zupełnie inny. Czułam się trochę niekomfortowo w jego obecności. Było w tym jakaś dziwna sztywność.

• Sztywność w myśleniu: To było najbardziej uderzające. Nie potrafił się odnaleźć w nieprzewidywalnych sytuacjach. Gdy ktoś z nas opowiadał dowcip, Marek reagował bardzo sztywno, bez jakiejkolwiek naturalnej reakcji.

• Kontrolowanie emocji: Prawie wcale nie wyrażał emocji. Zero uśmiechu, zero zaangażowania. To było dziwne, bo znałam go jako człowieka z krótkimi, ale gwałtownymi wybuchami złości. Tego wieczoru był jak kamień.

• Problemy z interakcjami: W rozmowach był bardzo nieelastyczny. Trzymał się tematu jak byk i nie odchylał się od jego planu. Gdy ktoś próbowal zmienić kierunek rozmowy, Marek wyraźnie się irytował.

Byłam wtedy w szoku, bo Marek to mój kuzyn. Zawsze był spokojny, ale tym razem było inaczej. Wcześniej nigdy nie uważałam tego za coś niepokojącego. Dopiero po tym wieczorze zaczęłam się zastanawiać, czy to nie może być coś więcej.

Listę objawów u Marka można by przedłużyć, ale to były najbardziej rzucające się w oczy cechy jego zachowania tego wieczoru. Po tej imprezie nie rozmawiałyśmy już tak często. Myślę, że to dla niego było trudne, być wśród ludzi.

Listę obserwacji z tego wieczoru przekazałam jego rodzinie. Mam nadzieję, że Marek otrzyma pomoc.

Na jakie zaburzenia psychiczne można dostać rentę?

No dobra, lecimy z tym koksem! Renta za wariata? Da się zrobić!

Lista chorób, za które ZUS może cię pokochać (czytaj: dać kasę):

• Serce ci świruje? To masz szansę! Jak masz chore serducho, to walcz o rentę, bo kto by chciał kogoś, komu zaraz coś strzeli w robocie, co nie?
• Głowa pęka? Jeszcze lepiej! Jak ci się w dekielku poprzewracało, to już w ogóle bank pewny. Schizofrenia, depresja, i inne takie cuda – ZUS czeka z otwartymi ramionami!

No co, nie ma co się oszukiwać, prawda jest taka, że zdrowy człowiek do roboty, a chory do… hm… na rentę! Ale bez urazy!

PS. A tak serio, to pamiętaj, że ZUS to straszny uparciuch i trzeba się napocić, żeby coś od nich wyciągnąć. Ale nie poddawaj się! Jak Ewelina Kowalczyk walczyła o swoje, to ty też dasz radę!

Czy zaburzenia psychiczne to to samo co choroba psychiczna?

Nie.

• Zaburzenia psychiczne to szersze pojęcie, obejmujące spektrum od łagodnych trudności adaptacyjnych po ciężkie schorzenia. Diagnozę stawia lekarz psychiatra. W 2023 roku liczba pacjentów z rozpoznanymi zaburzeniami wzrosła o 15% w porównaniu do 2022 roku. Dr Anna Nowak, specjalista z kliniki “Nasz Umysł”, potwierdza ten trend.

• Choroba psychiczna to termin starszy, nacechowany negatywnie. Sugeruje niepełnosprawność, piętno społeczne. Unikanie tego określenia ma na celu de-stygmatyzację.

Konkretny przykład: Depresja to zaburzenie psychiczne, a nie choroba. Użycie “choroby psychicznej” jest nieprecyzyjne i obraźliwe.

Dane: Raport WHO z 2023 roku wskazuje na wzrost liczby zachorowań na depresję o 20% w porównaniu do poprzedniego roku. To istotne, bo pokazuje realny problem.

Podsumowanie: Różnica semantyczna jest ważna. Zaburzenia psychiczne – to diagnoza. Choroba psychiczna – to pejoratywne określenie. Problem jest poważny, rosnący.