Czy zaburzenia osobowości to chorobą psychiczną?

Zaburzenia osobowości: choroba psychiczna, czy specyficzna konfiguracja psychiki?

Kwestia, czy zaburzenia osobowości kwalifikują się jako “choroba psychiczna”, budzi liczne dyskusje w środowisku psychologicznym i psychiatrycznym. Choć zaburzenia te niewątpliwie wiążą się z cierpieniem i utrudniają codzienne funkcjonowanie, ich charakter różni się od typowych chorób psychicznych, takich jak schizofrenia czy depresja.

Zasadnicza różnica polega na tym, że zaburzenia osobowości nie są nagłymi epizodami, a raczej trwałymi, głęboko zakorzenionymi sposobami myślenia, odczuwania i zachowania. Te utrwalone wzorce, obecne od wczesnej dorosłości, kształtują postrzeganie świata, relacje interpersonalne i reakcje na różne sytuacje. Można więc powiedzieć, że stanowią one istotną część tożsamości danej osoby, a nie jedynie “dodatek” w postaci choroby.

Wpływ na funkcjonowanie i cierpienie jednostki jest jednak niepodważalny. Osoby z zaburzeniami osobowości często doświadczają trudności w budowaniu i utrzymywaniu satysfakcjonujących relacji, radzeniu sobie ze stresem i regulowaniu emocji. Ich utrwalone, nieadaptacyjne wzorce zachowań mogą prowadzić do konfliktów, izolacji społecznej, a nawet samookaleczeń czy myśli samobójczych.

Kategoryzacja zaburzeń osobowości jako “choroby psychicznej” ma swoje zalety i wady:

• Zalety:

  • Dostęp do leczenia: Uznanie za chorobę psychiczną ułatwia dostęp do terapii i wsparcia, które mogą znacząco poprawić jakość życia osób z zaburzeniami osobowości.
  • Zmniejszenie stygmatyzacji: Przeciwstawianie się mitom i stereotypom związanym z zaburzeniami osobowości poprzez włączanie ich do szerokiej kategorii chorób psychicznych.
  • Ułatwienie diagnozy: Klasyfikacja w systemach diagnostycznych (np. ICD-10, DSM-5) pozwala na bardziej precyzyjne rozpoznanie i dopasowanie odpowiedniego leczenia.

• Wady:

  • Stygmatyzacja: Mimo wszystko, etykieta “choroby psychicznej” może nadal wiązać się z negatywnymi skojarzeniami i dyskryminacją.
  • Nadmierna medykalizacja: Zbyt łatwe traktowanie zaburzeń osobowości jako wyłącznie problemu medycznego, pomijając czynniki środowiskowe i społeczne.
  • Uproszczone podejście: Ignorowanie złożoności i indywidualnego charakteru każdego przypadku zaburzenia osobowości.

Alternatywne spojrzenie zakłada postrzeganie zaburzeń osobowości jako “problemów z funkcjonowaniem osobowości” lub “specyficznej konfiguracji psychiki”. Takie podejście kładzie nacisk na identyfikację i zrozumienie nieadaptacyjnych wzorców myślenia, odczuwania i zachowania, bez automatycznego przypisywania im statusu choroby. Koncentruje się na rozwoju umiejętności radzenia sobie z trudnościami, budowaniu zdrowych relacji i akceptacji siebie.

Podsumowując: Kwestia, czy zaburzenia osobowości są chorobami psychicznymi, pozostaje otwarta na dyskusję. Najważniejsze jest jednak, aby pamiętać o cierpieniu, którego doświadczają osoby zmagające się z tymi zaburzeniami i zapewnić im dostęp do odpowiedniej pomocy i wsparcia, niezależnie od sposobu ich definiowania. Kluczowe jest indywidualne podejście, uwzględniające specyfikę danego przypadku i skupienie się na poprawie jakości życia.

#Choroba #Osobowości #Zaburzenia