Jakie są rodzaje informacji publicznej?

Rodzaje informacji publicznej: Nie tylko suche dane

Prawo do informacji publicznej to fundament demokratycznego państwa. Gwarantuje obywatelom wgląd w działania władzy i umożliwia kontrolę społeczną. Często myślimy o tym prawie w kontekście dostępu do “suchych” danych, dokumentów czy rejestrów. Jednak zakres informacji publicznej jest znacznie szerszy i obejmuje również informacje przetworzone, co znacząco wpływa na praktyczne wykorzystanie tego prawa. Możemy zatem wyróżnić dwa główne rodzaje informacji publicznej: prostą i przetworzoną.

Informacja prosta to dane w pierwotnej, nieprzetworzonej formie. Możemy tu mówić o kopiach dokumentów, zapisach z rejestrów, bazach danych, protokołach, umowach czy zestawieniach statystycznych. Dostęp do niej jest najczęściej realizowany przez wydanie kopii lub umożliwienie wglądu w oryginał dokumentu. Przykładem może być wniosek o udostępnienie treści umowy zawartej przez gminę z daną firmą lub o udostępnienie danych z rejestru lokalnych drog. Ten rodzaj informacji stanowi podstawę do analizy i interpretacji działań władzy.

Informacja przetworzona to dane, które zostały poddane obróbce, analizie lub interpretacji. Jej udostępnienie wymaga od władz publicznych dodatkowego wysiłku, ale jest niezbędne w sytuacjach, gdy sama informacja prosta nie jest wystarczająca do zrozumienia danego zagadnienia. Kluczowym kryterium udostępnienia informacji przetworzonej jest “istotny interes publiczny”. Oznacza to, że przetworzenie informacji musi służyć społeczeństwu, a nie jedynie zaspokojeniu ciekawości wnioskodawcy. Przykładem informacji przetworzonej może być raport o stanie bezpieczeństwa w gminie, analiza skutków planowanej inwestycji lub zestawienie wydatków publicznych w danym obszarze wraz z komentarzem eksperckim. Dostęp do niej umożliwia obywatelom lepsze zrozumienie złożonych problemów i podejmowanie świadomych decyzji.

Warto pamiętać, że granica między informacją prostą a przetworzoną może być nieostra. W niektórych przypadkach już samo zebranie rozproszonych danych i ich usystematyzowanie może być traktowane jako przetworzenie. Dlatego ważna jest otwarta komunikacja między obywatelami a organami władzy publicznej w celu określenia, jaki rodzaj informacji jest niezbędny do realizacji prawa do informacji.

Rozumienie różnicy między informacją prostą a przetworzoną pozwala na pełniejsze wykorzystanie prawa do informacji publicznej i efektywniejszą kontrolę społeczną. Nie ograniczajmy się więc tylko do żądania dostępu do “suchych” danych, ale korzystajmy również z możliwości uzyskania informacji przetworzonej, jeśli jest to uzasadnione interesem publicznym.

#Informacje #Publiczne #Rodzaje