Kiedy przysługuje prawo odstąpienia od umowy?

Kiedy możesz zrezygnować z umowy – czyli prawo odstąpienia od umowy w praktyce

Prawo odstąpienia od umowy to cenne narzędzie chroniące konsumentów przed pochopnymi decyzjami zakupowymi. Choć powszechnie znany jest 14-dniowy termin, rzeczywistość jest nieco bardziej złożona i wymaga zrozumienia kilku kluczowych aspektów. Niniejszy artykuł wyjaśni, kiedy przysługuje Ci to prawo i na co zwrócić uwagę.

Podstawowa zasada jest prosta: konsument ma prawo odstąpić od umowy zawartej na odległość (np. przez internet, telefon, pocztą) lub poza lokalem przedsiębiorstwa (np. na prezentacji, w domu klienta) w terminie 14 dni od dnia zawarcia umowy lub odebrania towaru. Ten 14-dniowy okres jest terminem ustawowym i nie wymaga żadnego uzasadnienia. Chcesz zrezygnować? Wystarczy poinformować sprzedawcę o swojej decyzji.

Jednakże, istnieją sytuacje, w których prawo odstąpienia od umowy nie przysługuje. Najczęstsze z nich to:

• Umowy o świadczenie usług, jeżeli przedsiębiorca wykonał usługę za wyraźną zgodą konsumenta, który został poinformowany przed rozpoczęciem świadczenia, że po jego rozpoczęciu utraci prawo odstąpienia od umowy. To oznacza, że jeśli np. zleciłeś naprawę komputera i prace zostały rozpoczęte po wyraźnym zatwierdzeniu przez Ciebie, nie możesz odstąpić od umowy.
• Umowy o dostarczanie towarów, które ze względu na swój charakter zostają połączone z innymi rzeczami. Przykładowo, zakup mebli na wymiar, które zostały dostosowane do specyficznych wymiarów Twojego mieszkania.
• Umowy o dostarczanie towarów, które ulegają szybkiemu zepsuciu lub mają krótki termin przydatności do spożycia. Zakup żywności czy szybko psujących się produktów.
• Umowy o dostarczanie napojów alkoholowych, których cena uzależniona jest od wahań na rynku, na które przedsiębiorca nie ma wpływu.
• Umowy o dostarczanie towarów, które po dostarczeniu, ze względu na swój charakter, zostają nierozłącznie połączone z innymi rzeczami.
• Umowy o dostarczanie nagrań dźwiękowych lub wizualnych albo programów komputerowych dostarczonych w zapieczętowanym opakowaniu, jeżeli opakowanie zostało otwarte po dostarczeniu.
• Umowy o dostarczanie gazet, periodyków lub czasopism, z wyjątkiem umów o prenumeratę.
• Umowy zawarte w drodze aukcji publicznej.

Ważne jest, aby zwrócić uwagę na to, że brak informacji o prawie odstąpienia od umowy ze strony przedsiębiorcy nie pozbawia konsumenta tego prawa. Sprzedawca ma obowiązek jasno i czytelnie poinformować o tym prawie w momencie zawierania umowy.

Odstąpienie od umowy to proces, który wymaga formalności. Najczęściej konieczne jest złożenie oświadczenia o odstąpieniu – może to być pismo tradycyjne lub elektroniczne, ważne by zostało wysłane w terminie 14 dni. Po złożeniu oświadczenia, konsument ma obowiązek zwrócić towar sprzedawcy, a sprzedawca jest zobowiązany do zwrotu ceny towaru. Koszty zwrotu towaru zazwyczaj ponosi konsument, chyba że sprzedawca zadeklarował inaczej.

Prawo odstąpienia od umowy jest korzystne dla konsumentów, ale wymaga uważnego zapoznania się z jego szczegółami. W razie wątpliwości warto skonsultować się z rzecznikiem praw konsumentów lub organizacją pozarządową zajmującą się ochroną konsumentów.