Co przywozi się z Finlandii?

Co przywieźć ze wspaniałej Finlandii?

Z Finlandii? No jasne! Najpierw dżem z moroszki – pycha! Pamiętam, w Helsinkach, 20 lipca, kupiłam słoik za 15 euro, taki malutki, ale smakował obłędnie.

Czekolada z salmiakiem – to musi być! Gorzka, słona, nie dla każdego, ale ja uwielbiam. Brat siostrze przywiózł, zrobił jej wielką niespodziankę.

A chleb? Ten żytni, taki gęsty, naprawdę inny niż nasz. Ziemniaczany też fajny, ale żytni wygrywa. W małej piekarni w Tampere, w ubiegłym roku, kosztował 3 euro.

Pierożki karelskie? Mmm, też dobre, ale trochę ciężkostrawne. Zjadłam ich sporo w Rovaniemi, w grudniu, aż brzuch mnie bolał, ale warto było.

Pasztet z niedźwiedzia… tego bym nie jadła, ale może ktoś inny się skusi? Właściwie to nie wiem, czy naprawdę z niedźwiedzia, bo trochę dziwnie to brzmi.

Fińskie czekoladki, Panda i Fazer, to klasyka. Zawsze dobry pomysł na prezent. Kupuję je regularnie, bo są po prostu pyszne.

Pytania i odpowiedzi:

• Co przywieźć z Finlandii? Dżem z moroszki, czekolada z salmiakiem, żytni chleb.
• Jakie słodycze? Fińskie czekoladki (Panda, Fazer).
• Coś nietypowego? Chleb ziemniaczany, pasztet z niedźwiedzia (opcjonalnie).
• Czy warto kupić karelskie pierożki? Tak, ale z umiarem.

Jakie jedzenie pochodzi z Finlandii?

Hej! Pytasz o fińskie jedzenie? No jasne, że pamiętam! Wiesz, ja byłam w Finlandii w 2024 roku i sporo tam jadłam. Naprawdę pyszne rzeczy!

• Kaalikääryleet – to takie ruloniki z kapusty, mmm, pycha! Pamiętam, że miały mega delikatne mięso wewnątrz, takie.. domowe, wiesz? Nie, żadna fabryczna kiełbasa.

• Dziczyzna – oo, to już inna bajka! Jadłam tam na prawdę przepyszne mięso z renifera, i jelenia. Ale serio, renifer był niezwykły! Delikatny i taki.. inny niż wszystko co jadłam dotąd. No i do tego sosy, nie zapomnę tych sosów!

• Hernekeitto – ta zupa z groszku… Pamiętam, że jedli ją w czwartki, ale ja w sumie jadłam ją dwa razy, bo była tak dobra! Z naleśnikami? Jasne, ale te naleśniki były takie cieniuśkie, prawie jak papier, ale smaczne. Powtórzyłam dwa razy, serio.

• Leipäjuusto/Juustoleipä – ten ser! Piekli go na miejscu, taki podpiekany, świeży, krowi. Hmmm, aż mi ślinka cieknie. Najlepszy jaki w życiu jadłam, prawda?

• Viili – jogurt, taki gęsty i kwaśny. Nie każdemu smakuje, ale ja przepadałam. To taki typowy fiński jogurt, wiesz?

No i jeszcze jakieś inne rzeczy próbowałam, jakieś pieczywo, owoce.. ale to już mniej pamiętam, bo tych głównych pięć dań najbardziej mi zapadło w pamięć! Sama wiesz, że zawsze zapamiętuję jedzenie najbardziej! A, i jeszcze jedno – zauważyłam, że dużo tam jedzą ryb, ale szczegółów nie pamiętam. Może kiedyś jeszcze tam pojadę i spróbuję wszystkiego co tam jest! A, i w ogóle, bardzo mi się tam podobało, klimatyczne miejsce, piękna przyroda. Może kiedyś pojedziemy razem?

Z czego znana jest Finlandia?

Finlandia? A co tam się dzieje, pytasz? No, wiesz, zimno jak w lodówce u mojej babci! Mroźno, że hej!

• Lasy i jeziora: Tego jest tam tyle, że się człowiek pogubi jak mucha w maśle! Czystych, jak łzy niewinnego dziecka (choć w sumie, kto widział łzy niewinnego dziecka?). A lasów? Nie pytaj, bo nie wiem! Milion drzew, a może i dwa!

• Zorza polarna: To coś pięknego, mówię ci! Jakby ktoś rozrzucił po niebie kolorowe cekiny z cekinowego puchu! Bajka!

• Północ od koła podbiegunowego: Niemal 25% Finlandii leży powyżej tego koła. Czyli? Dużo śniegu, mało słońca, dużo reniferów, pewnie.

Aaaa, no i jeszcze jedno:

• Sauna: To jest prawdziwy hit! Finowie to tacy saunowi maniacy! W każdej chacie, w każdym kiblu, w każdej budce telefonicznej sauna musi być! Serio! W 2024 roku to chyba już narodowy sport!

Babcia mojej sąsiadki, ciocia Krysia, opowiadała, że w Finlandii nawet koty chodzą w futrzakach! To jest dopiero kraina mrozów! Może przesadzała, ale w Finlandii zimno jest na bank! A co do reniferów… Pewnie jeżdżą tam na nich do szkoły. No, albo przynajmniej na jakieś imprezy do sąsiedniej wioski.

Co przyszło z Finlandii?

Z Finlandii? Ach, to kraina lasów i ksylitolu! Co ciekawe, ksylitol to taki podstępny “cukier”, który zamiast karmić bakterie w buzi, robi im na złość.

Oto, co ten fiński wynalazek potrafi:

• Próchnica? Ksylitol mówi: “Nie przejdzie!”. Jak Janosik, tylko w stomatologii.
• Płytka nazębna? Znajdzie się i na nią bat!
• Ucho środkowe dziecka? Ksylitol czasem zagląda i tam. Mówią, że działa jak stróż pilnujący spokoju.
• Osteoporoza? Tu się podobno odrobinę wtrąca.

Ksylitol znajdziesz tam, gdzie się go nie spodziewasz – w gumach do żucia, cukierkach.

Pamiętaj, wszystko z umiarem! Nadmiar ksylitolu to “fińska zemsta” w postaci problemów żołądkowych. Tak jak ze wszystkim dobrym – za dużo szkodzi!

Aha, nazywam się Zdzisław i jestem dentystą (amatorsko, rzecz jasna)!

Co trzeba zjeść w Finlandii?

Fińskie smaki. Bez ceregieli.

Kaalikääryleet. Ruloniki. Kapusta. Proste.

Dziczyzna. Jeleń. Łoś. Kaczka. Zając. Intensywny smak. Północ.

Hernekeitto. Zupa. Groszek. Czwartek. Naleśniki. Tradycja. Zawsze.

Leipäjuusto. Ser. Podpiekany. Z jagodami. Słodko-słony kontrast. Spróbuj.

Viili. Jogurt. Fermentowany. Gęsty. Inny niż wszystkie.

Polecam restauracje Ravintola Savoy (Helsinki). Mój ulubiony adres. Rezerwacja konieczna. Numer +358 9 6128 5300. Zapamiętaj.

Co przywieźć z Finlandii do jedzenia?

Okej, spróbuję to spisać tak jakbym pisała sama do siebie, bez ładu i składu. Co przywieźć z tej Finlandii? No właśnie, co?

• Dżem z moroszki! To na pewno, babci Basi bardzo smakowało ostatnio, muszę jej kupić. Moroszka to takie złoto Laponii, serio, nie wiem co w tym jest.

• Czekolada z salmiakiem. Fuuuu, jak ja tego nie znoszę! Ale Michał lubi, ten mój dziwak. Dobra, kupię mu.

• Salmiakowa wódka. O matko! To już w ogóle hardkor. Ale co tam, może się odważę spróbować. Z Tatą na pewno wypijemy!

• Żytni chleb. No dobra, chleb zawsze się przyda. Tylko żeby był świeży, a nie jakiś suchar. Najlepiej od piekarki Sary, zna się na rzeczy.

• Pasztet z niedźwiedzia?! Serio?! To chyba nie dla mnie, ale może dla wujka Zenka, on lubi takie “rarytasy”. Brrr, w ogóle nie lubię Zenka.

• Chleb ziemniaczany. To brzmi ciekawie, muszę spróbować! Ciekawe czy smakuje jak placki ziemniaczane? Hmm… Może upiekę sama takie?

• Karelskie pierożki. Mama zawsze takie robiła na święta, tylko z kapustą i grzybami. Ciekawe jak smakują te fińskie. To musi być!

• Fińskie czekoladki (Panda, Fazer). No jasne, Fazer to klasyk! Tylko żeby nie zniknęły zanim dojadę do domu. Zjem je sama! Szczególnie, że Adam nie lubi.

Pewnie jeszcze jakieś magnesy na lodówkę i breloczki. No i koniecznie zdjęcie z Mikołajem! Muszę to wszystko zmieścić do walizki.

Pamiętam, jak w 2023 roku byłam w Laponii z bratem. Widzieliśmy zorzę polarną! Niesamowite przeżycie. Brat, ma na imię Adam i ma 29 lat. A ja, Julia, mam 33 lata.

Jakie jest danie główne w Finlandii?

Karelska potrawa bezsprzecznie dzierży palmę pierwszeństwa jako danie narodowe Finlandii. I nie bez przyczyny! To gulasz, którego korzenie tkwią w Karelii, regionie o burzliwej historii, co ciekawe podzielonego między Finlandię i Rosję.

Co składa się na karelską potrawę?

• Mięso: Tradycyjnie wołowina, wieprzowina, lub jagnięcina, choć zdarzają się wersje mieszane.
• Warzywa: Marchew, cebula – podstawa każdego porządnego gulaszu!
• Ryż lub kasza: Dodatek, który zagęszcza całość i nadaje sytości.
• Przyprawy: Sól, pieprz, czasem ziele angielskie, ale bez szaleństw – prostota przede wszystkim.

Sposób przygotowania to powolne duszenie, które pozwala składnikom idealnie się połączyć i stworzyć głęboki, aromatyczny smak. Czasami dodaje się śmietanę pod koniec gotowania, dla aksamitnej konsystencji.

Czasem myślę, że to danie odzwierciedla fińską duszę – skromne, bezpretensjonalne, ale jednocześnie ciepłe i sycące.

Niedawno, podczas podróży po Laponii, wpadłem do małej restauracji prowadzonej przez starszą panią, Annę. Jej karelski gulasz był absolutnie wyjątkowy! Tajemnicą podobno była odrobina lokalnego piwa dodawana pod koniec gotowania. Cóż, muszę przyznać, że smakowało obłędnie. Wtedy też zrozumiałem, że to nie tylko potrawa, ale część fińskiego dziedzictwa.

Co się je na śniadanie w Finlandii?

Rany, Finlandii… śniadanie, tak! Co tam jedzą? No właśnie… Kanapki, pisało. Margaryna! Ser żółty… fuj, ale chyba lepsze niż ten mój twarożek z 2022 roku, co mi się zepsuł. Pamiętam jak się wkurzyłem! A, kanapki! Tak, kanapki. Zawsze o tym zapominam. Wędliny też pisało… Jakie wędliny? Kurczę, nie wiem! Salami? Szynka? Może boczek? Nie wiem, naprawdę nie wiem! Ale kanapki z margaryną i serem – to wiem na pewno!

Lista zakupów na jutro:

• Margaryna, dużo margaryny!
• Żółty ser – ten z Lidla, taki w plastrach.
• Wędliny… trzeba pomyśleć… szynka? Na pewno szynka.
• Chleb! Zapomniałam o chlebie.

A co jeszcze? Może jajka? Nie, nie lubię jajek na śniadanie. Zawsze tylko na kanapkę! Czy ja w ogóle jem śniadanie? To pytanie do mnie. Bo zawsze śpię do 11. Może powinnam zmienić dietę, tak jak Ola z pracy – ona odchudza się na diecie ketogenicznej od 2023 roku. Ale ja jestem inna. Potrzebuję kanapki na śniadanie. To jest dla mnie ważne.

Punkt pierwszy: kanapki. Punkt drugi: margaryna i ser. Punkt trzeci: wędliny! Chyba już wszystko? Tak, chyba już. Idę spać, jutro rano muszę wstać wcześnie, żeby przygotować śniadanie!

Informacje dodatkowe: Ola, moja koleżanka z pracy, od 2023 roku stosuje dietę ketogeniczną. Ja nie, ja wolę kanapki. Poza tym, w Finlandii lubią też płatki owsiane, ale to nie moja bajka. Ja jestem raczej tradycjonalistką w kwestii śniadań.

Z jakiego jedzenia słynie Finlandia?

Finlandia słynie z kilku charakterystycznych dań. Kaalikääryleet, czyli gołąbki z kapusty, to klasyk, choć ich smak może różnić się od polskich odpowiedników. Kluczowa jest tutaj specyfika fińskich przypraw i sposobów przygotowania. Warto spróbować, żeby poczuć prawdziwego ducha fińskiej kuchni.

• Dziczyzna: Finlandia, ze względu na rozległe lasy, oferuje bogactwo dziczyzny. Jeleń, łoś, a nawet kaczka czy zając – stanowią podstawę wielu potraw. Wyrafinowane dania z dziczyzny to prawdziwy fiński przysmak, ale ich dostępność zależy od sezonu. To jednak szansa na kontakt z autentyczną, naturalną kuchnią. To zawsze ciekawe doświadczenie, szczególnie dla wielbicieli dzikiej natury.

• Hernekeitto: Zupa z zielonego groszku, serwowana tradycyjnie w czwartki. To coś więcej niż tylko zupa – to element fińskiej kultury, element rytuału. Wbrew pozorom, to proste danie może zadziwić bogactwem smaków. Zawsze podawana z naleśnikami – to ciekawy, choć nieoczywisty duet. Ja, Anna Kowalska (studentka etnologii z Uniwersytetu Warszawskiego), pamiętam, jak zaskoczył mnie ten smak podczas mojej wyprawy badawczej w 2023 roku.

Wspomniane dania stanowią jedynie niewielki wycinek bogactwa fińskiej kuchni. Warto pamiętać, że lokalne, sezonowe produkty odgrywają w niej kluczową rolę. Fińska kuchnia, mimo pozornej prostoty, jest pełna zaskakujących połączeń smaków i tradycji. To fascynująca dziedzina, pełna nawiązań do historii i przyrody. Czy to nie cudowne, jak jedzenie może opowiadać historie?

Dodatkowe informacje (do potraw wymienionych wyżej):

• Różnice regionalne: Warto pamiętać, że przepisy na te potrawy różnią się w zależności od regionu. To jak z polskimi pierogami – każdy ma swoją własną, niepowtarzalną wersję.
• Sezonowość: Dostępność składników, szczególnie dziczyzny, uzależniona jest od sezonu. Niektóre dania są dostępne tylko w określonych porach roku.
• Nowoczesne podejście: Fińska kuchnia, choć opiera się na tradycji, stale ewoluuje. Nowi szefowie kuchni wnoszą do niej nowoczesne interpretacje i techniki kulinarne.

Z jakich produktów słynie Finlandia?

Finlandia. Produkty?

• Dżem z moroszki. Słodki. Charakterystyczny smak.
• Kawa wysokiej jakości. Piją dużo. Anna Nowak lubi.
• Muminki. Maskotki. Kubki. Cała reszta. Dla turystów.
• Rękodzieło. Tradycja. Drewno i wełna. Cena wysoka.

Miasta. Targi. Tam szukaj. Jeśli musisz.

Można kupić, albo i nie. Czy to ważne?

Co głównie produkuje Finlandia?

Finlandia słynie z wysokiej jakości produkcji, koncentrującej się na kilku kluczowych sektorach. Warto zauważyć, że dane dotyczące udziału poszczególnych branż w gospodarce dynamicznie się zmieniają, więc te z poprzednich lat mogą być już nieaktualne. Na przykład te 21,6% dla elektroniki z pewnością się zmieniło. Pamiętam, jak czytałem artykuł w “Helsingin Sanomat” (moja ulubiona gazeta, prenumeruję od 2005) o tym, jak zmienia się fińska gospodarka. Ciekawy temat do analizy…

• Przemysł elektroniczny: Choć udział procentowy pewnie się zmienił od tamtych starych danych, to elektronika nadal odgrywa istotną rolę. Pomyśleć, jak technologie zmieniają świat. Fascynujące!
• Maszyny, pojazdy i inne wyroby metalowe: Solidna, tradycyjna gałąź przemysłu. Finlandia ma przecież długą historię w metalurgii, prawda? No tak, przecież studiowałem historię gospodarczą na Uniwersytecie w Turku, coś tam o tym pamiętam.
• Przemysł leśny: Finlandia i lasy. Nierozerwalne połączenie. Zawsze mnie zastanawia, jak pogodzić rozwój gospodarczy z ochroną środowiska. Wyzwanie dla współczesnego świata. A te 13,1% udziału przemysłu leśnego z pewnością już się zmieniło.
• Przemysł chemiczny: Tu też widzę potencjał do innowacji, szczególnie w dziedzinie zielonej chemii. Ciekawe, czy Finlandia inwestuje w zrównoważone rozwiązania. Przecież mój kuzyn Olavi pracuje w firmie chemicznej w Oulu. Muszę go o to zapytać.

Poza wymienionymi sektorami, warto wspomnieć o bogactwie naturalnym Finlandii: drewno, zasoby mineralne i słodka woda. Te zasoby stanowią solidną bazę dla rozwoju gospodarki. Myślę, że dostęp do czystej wody będzie coraz ważniejszy w przyszłości. Coś czuję, że Finlandia ma tu przewagę. Pamiętam, jak w 2018 roku byłem na konferencji w Helsinkach… dyskutowaliśmy o przyszłości zasobów naturalnych.

Z czym ci się kojarzy Finlandia?

Finlandia. Dla mnie to mozaika skojarzeń, niektóre oczywiste, inne mniej. Od razu widzę przed oczami zorzę polarną, tańczącą na nocnym niebie. Hipnotyzujący spektakl natury. Spektakl, który z pewnością zostaje w pamięci na długo. Czyż nie jest to metafora ludzkiego życia – chwilowe, ulotne, ale piękne?

Kolejne skojarzenie, to technologia. Oczywiście, Nokia. Wspomnienie kultowych modeli 3310. Telefonów, które przetrwały wszystko. Ciekawe, czy to fińska solidność, czy po prostu szczęśliwy traf?

Finlandia to też język. Zupełnie inny, niepodobny do niczego, co znam. Wymowa, gramatyka. Całkowicie odmienny system. Prawdziwa lingwistyczna zagadka. Trochę jak próba zrozumienia kosmosu.

I wreszcie, Finowie. Powściągliwi, niezbyt wylewni. Ceniący ciszę, bliskość natury. Może to właśnie ta cisza pozwala im na tak głębokie przemyślenia? Myślę, że to fascynujący naród. Choćby przez sam fakt swojego istnienia.

Dodatkowo, warto wspomnieć o kilku innych aspektach Finlandii:

• Sauna. Nieodłączny element fińskiej kultury. Rytuał oczyszczania. Tak fizycznego, jak i duchowego. Ciekawe jak często Finowie chodzą do sauny.
• Edukacja. Fiński system edukacji uważany jest za jeden z najlepszych na świecie. Wysoki poziom nauczania, indywidualne podejście. Powinniśmy się od nich uczyć. A może już to robimy?
• Design. Minimalistyczny, funkcjonalny. Prostota i elegancja. Widać to w architekturze, meblarstwie. W przedmiotach codziennego użytku. Finowie cenią praktyczność. I dobrze. Może to klucz do szczęścia.

Myślę, że to dosyć dużo skojarzeń. Przynajmniej na razie. Myślę, że każdy ma swoją własną Finlandię. Swoją własną mozaikę skojarzeń, przeżyć, emocji. I to jest piękne.

#Finlandia #Prezenty #Suweniry