Co może wywołać psychozę?

Co może wywołać psychozę? Złożony obraz przyczyn.

Psychoza, stan charakteryzujący się utratą kontaktu z rzeczywistością, może być wywołana przez szereg zróżnicowanych czynników, wpływających na delikatną równowagę chemiczną i funkcjonalną mózgu. Zrozumienie tych przyczyn jest kluczowe dla skutecznej diagnozy i leczenia, a także dla działań profilaktycznych. Choć często skupiamy się na substancjach psychoaktywnych, obraz jest znacznie bardziej złożony.

Oprócz powszechnie znanego wpływu narkotyków i alkoholu, które bezpośrednio ingerują w neuroprzekaźnictwo, psychozę mogą wywołać również leki stosowane w leczeniu innych schorzeń. Niektóre leki przeciwbólowe, steroidy, a nawet leki na przeziębienie, w specyficznych okolicznościach i u predysponowanych osób, mogą prowadzić do objawów psychotycznych. Dlatego tak ważna jest konsultacja z lekarzem i ścisłe przestrzeganie zaleceń dotyczących dawkowania.

Wahania hormonalne, szczególnie te występujące w okresie dojrzewania, ciąży i połogu, mogą również destabilizować funkcjonowanie mózgu. Gwałtowne zmiany poziomu hormonów wpływają na neuroprzekaźniki, co u niektórych osób może manifestować się epizodami psychotycznymi. Nie bez znaczenia jest tu również predyspozycja genetyczna – osoby z historią psychoz w rodzinie mogą być bardziej wrażliwe na te fluktuacje.

Silny stres i traumatyczne przeżycia, takie jak śmierć bliskiej osoby, wypadek czy przemoc, mogą wywołać reakcję stresową o takiej intensywności, że prowadzi do zaburzeń percepcji i myślenia. W takich przypadkach psychoza może być mechanizmem obronnym, choć dysfunkcjonalnym, przed przytłaczającą rzeczywistością.

Należy pamiętać, że psychoza może być również objawem rozwijającej się choroby neurodegeneracyjnej, takiej jak choroba Alzheimera czy Parkinsona. W tych przypadkach objawy psychotyczne pojawiają się na późniejszym etapie choroby, wraz z postępującym uszkodzeniem mózgu. Rozróżnienie psychozy wywołanej chorobą neurodegeneracyjną od innych typów psychoz jest kluczowe dla właściwego postępowania medycznego.

Oprócz wymienionych czynników, istotną rolę odgrywają również zaburzenia metaboliczne, infekcje, nowotwory mózgu oraz niektóre choroby autoimmunologiczne. Psychoza to złożony stan, którego przyczyny wymagają holistycznego podejścia diagnostycznego i uwzględnienia indywidualnej historii pacjenta. Wczesna interwencja i odpowiednie leczenie, łączące farmakoterapię z terapią psychologiczną, są kluczowe dla poprawy rokowania i powrotu do pełnego funkcjonowania.