Kto wykonuje budżet?

Kto trzyma rękę na pulsie budżetu? Odpowiedzialność za wykonanie budżetu JST

Budżet jednostki samorządu terytorialnego (JST) to nie tylko suchy zbiór cyfr. To żywy dokument, który odzwierciedla plany rozwoju, inwestycje i bieżące funkcjonowanie gminy, powiatu czy województwa. Ale kto tak naprawdę odpowiada za to, by ten plan został zrealizowany zgodnie z założeniami? Odpowiedź nie jest jednoznaczna i wymaga głębszego spojrzenia na proces wykonania budżetu.

Choć powszechnie wiadomo, że zarząd jednostki samorządu terytorialnego (np. wójt, burmistrz, prezydent miasta, zarząd powiatu, zarząd województwa) ponosi główną odpowiedzialność za wykonanie budżetu, to przypisanie winy wyłącznie jemu byłoby uproszczeniem. Uchwała budżetowa, stanowiąca podstawę prawną działania, nakłada na zarząd obowiązek nadzoru nad realizacją dochodów i wydatków, a także przychodów i rozchodów ujętych w dokumencie. To jednak nie oznacza, że zarząd samodzielnie wykonuje każdą czynność budżetową.

W praktyce, wykonanie budżetu to złożony proces, w którym uczestniczy wiele podmiotów:

• Urząd gminy/powiatu/województwa: To tu na co dzień realizowane są zaplanowane wydatki. Różne wydziały, departamenty i jednostki organizacyjne JST odpowiadają za konkretne obszary budżetowe, realizując zadania i kontrolując przepływ środków.
• Skarbnik/Kierownik Wydziału Finansów: Pełni kluczową rolę w monitoringu wykonania budżetu, dostarczając zarządowi regularnych raportów i analiz. To on dba o prawidłowość operacji finansowych i przestrzeganie przepisów.
• Rada gminy/powiatu/województwa: Choć nie wykonuje budżetu bezpośrednio, rada sprawuje kontrolę nad jego realizacją. Regularnie otrzymuje raporty o wykonaniu budżetu i może podejmować decyzje w przypadku odchyleń od planu. Posiada także prawo do interpelacji i wzywania do wyjaśnień.
• Regionalne Izby Obrachunkowe (RIO): Pełnią kontrolę nad legalnością i prawidłowością wykonywania budżetów JST. Ich audyty i opinie stanowią istotny element systemu kontroli.
• Najwyższa Izba Kontroli (NIK): Kontroluje JST pod kątem zgodności działań z prawem, w tym również prawidłowości wykonywania budżetu.

Zatem, choć zarząd ponosi ostateczną odpowiedzialność polityczną za wykonanie budżetu, to efektywne i zgodne z prawem jego wykonanie jest efektem pracy wielu osób i instytucji. Udział każdego z nich jest niezbędny dla zapewnienia przejrzystości, efektywności i zgodności z prawem w zarządzaniu finansami publicznymi na poziomie samorządu terytorialnego. Zrozumienie tego złożonego procesu jest kluczowe dla oceny funkcjonowania JST i odpowiedzialności za podejmowane decyzje finansowe.

#Budżet Państwa #Kto Tworzy #Plan Finansowy