Kto dostaje pieniądze z banku po śmierci?

Dziedziczenie rachunku bankowego – komu przypadają pieniądze po śmierci właściciela?

Śmierć bliskiej osoby niesie za sobą wiele trudnych formalności. Jedną z nich jest rozliczenie rachunku bankowego zmarłego. W powszechnym mniemaniu, dostęp do środków na koncie zmarłego jest natychmiastowy dla spadkobierców. Rzeczywistość jest jednak bardziej skomplikowana i zależy od wielu czynników, a nie tylko od testamentu czy ustawy. Art. 55 ust. 1 pkt 1 ustawy Prawo bankowe, często błędnie interpretowany, nie określa wprost, kto otrzymuje pieniądze z banku po śmierci właściciela rachunku. Ustawa ta nie mówi o wypłacie środków osobie, która poniosła koszty pogrzebu, ale wskazuje na konieczność uregulowania kwestii spadku zgodnie z przepisami Kodeksu cywilnego.

Bank nie jest uprawniony do samodzielnego decydowania o losie środków na rachunku zmarłego. Jego rola ogranicza się do zabezpieczenia rachunku i wypłaty środków po przedstawieniu stosownych dokumentów potwierdzających prawo do dziedziczenia. Bank nie jest organem spadkowym i nie może arbitralnie wybierać, komu przekaże pieniądze.

Kto zatem dostaje pieniądze?

Kluczowe znaczenie ma ustawa o postępowaniu spadkowym oraz ewentualny testament.

• W przypadku testamentu: Jeśli zmarły sporządził testament, w którym jednoznacznie wskazał spadkobiercę lub spadkobierców i sposób podziału majątku, bank wypłaci środki z rachunku osobie lub osobom wskazanym w dokumencie. Należy pamiętać, że testament musi być prawidłowo sporządzony i potwierdzony notarialnie.

• W przypadku braku testamentu (dziedziczenie ustawowe): Wtedy o dziedziczeniu decydują przepisy Kodeksu cywilnego. Środki z rachunku bankowego stanowią część spadku i przechodzą na ustawowych spadkobierców zgodnie z kolejnością dziedziczenia (małżonek, dzieci, rodzice, rodzeństwo itp.). Określenie kręgu spadkobierców wymaga przeprowadzenia postępowania spadkowego przed sądem lub notariuszem. Bank wypłaci środki dopiero po przedstawieniu prawomocnego postanowienia sądu lub aktu poświadczenia dziedziczenia sporządzonego przez notariusza.

Koszty pogrzebu a dziedziczenie:

Art. 55 ust. 1 pkt 1 ustawy Prawo bankowe odnosi się do szczególnej sytuacji, w której bank może, ale nie musi, dokonać wypłaty środków na pokrycie kosztów pogrzebu. Taka sytuacja występuje wyjątkowo, gdy nie ma innych osób uprawnionych do dziedziczenia lub postępowanie spadkowe jest długotrwałe, a osoba ponosząca koszty pogrzebu posiada dowody na poniesione wydatki. Nawet w tym przypadku bank nie ma obowiązku wypłaty całej kwoty zgromadzonej na rachunku.

Podsumowanie:

Dostęp do środków na rachunku bankowym zmarłego nie jest automatyczny. Niezbędne jest przeprowadzenie postępowania spadkowego, potwierdzonego odpowiednimi dokumentami (testament lub postanowienie sądu/akt poświadczenia dziedziczenia). Bank pełni jedynie rolę pośrednika, który wypłaci środki po zweryfikowaniu uprawnień spadkobierców. Wszelkie próby obejścia procedury prawnej mogą skutkować problemami prawnymi. W przypadku wątpliwości, warto skonsultować się z prawnikiem lub notariuszem.