Jak wygląda diagnozowanie astmy?

Diagnozowanie astmy: Od rozpoznania symptomów po precyzyjne badania

Astma to przewlekła choroba dróg oddechowych, która charakteryzuje się ich nadreaktywnością i zwężeniem, prowadzącym do duszności, świszczącego oddechu, ucisku w klatce piersiowej i kaszlu. Diagnoza astmy to proces złożony, wymagający nie tylko uwzględnienia charakterystycznych objawów, ale przede wszystkim przeprowadzenia specjalistycznych badań, które potwierdzą obecność choroby i pomogą w określeniu jej stopnia zaawansowania. Jak zatem przebiega diagnozowanie astmy i na co warto zwrócić uwagę?

Krok pierwszy: Wywiad i ocena objawów

Punktem wyjścia jest szczegółowy wywiad lekarski, podczas którego lekarz zbiera informacje o występujących objawach, ich częstotliwości, nasileniu oraz czynnikach, które je wywołują lub nasilają. Ważne jest, aby wspomnieć o:

• Dusznościach: Kiedy występują? Czy są związane z wysiłkiem fizycznym, ekspozycją na alergeny, zmianą pogody czy infekcją?
• Świszczącym oddechu: Czy pojawia się regularnie? W jakich sytuacjach?
• Ucisku w klatce piersiowej: Jak długo trwa? Czy towarzyszą mu inne objawy?
• Kaszlu: Suchy czy mokry? Nasilający się w nocy lub nad ranem?
• Historii chorób alergicznych: Czy w rodzinie występują przypadki astmy, alergii, egzemy lub kataru siennego?
• Narażeniu na czynniki drażniące: Palenie tytoniu, zanieczyszczenie powietrza, kontakt z chemikaliami.

Dokładne opisanie objawów jest kluczowe dla ukierunkowania dalszej diagnostyki. Lekarz może również poprosić o prowadzenie dzienniczka objawów, co pozwoli na lepsze zrozumienie ich charakteru i identyfikację ewentualnych czynników wyzwalających.

Krok drugi: Badania spirometryczne – klucz do diagnozy

Spirometria to podstawowe i powszechnie stosowane badanie w diagnostyce astmy. Pozwala ona na ocenę pojemności płuc i przepływu powietrza przez drogi oddechowe. Pacjent, za pomocą ustnika połączonego ze spirometrem, wykonuje szereg manewrów oddechowych, w tym wdech i wydech maksymalnie głęboki oraz forsowny. Uzyskane wyniki, takie jak FEV1 (natężona objętość wydechowa pierwszosekundowa) i FVC (pojemność życiowa forsowna), są porównywane z normami dla danej osoby, uwzględniając jej wiek, płeć i wzrost.

W przypadku astmy spirometria często ujawnia obturację, czyli zwężenie dróg oddechowych, które objawia się obniżeniem FEV1 i FEV1/FVC. Jednak, aby potwierdzić diagnozę astmy, często wykonuje się spirometrię po podaniu leku rozszerzającego oskrzela (bronchodilatatora), takiego jak salbutamol. Poprawa FEV1 o co najmniej 12% po inhalacji leku świadczy o odwracalności obturacji i jest silnym argumentem za rozpoznaniem astmy.

Krok trzeci: Dodatkowe badania – poszerzenie diagnostyki

Oprócz spirometrii, w diagnostyce astmy mogą być wykorzystywane inne badania, które pomagają w ocenie stanu dróg oddechowych i identyfikacji czynników wywołujących objawy. Należą do nich:

• Badanie szczytowego przepływu wydechowego (PEF): Proste badanie wykonywane w domu za pomocą pikflometru, które pozwala na monitorowanie zwężenia dróg oddechowych w różnych porach dnia i w odpowiedzi na różne czynniki.
• Test prowokacji oskrzeli: Kontrolowana ekspozycja na substancje drażniące (np. metacholina, histamina), która ma na celu wywołanie skurczu oskrzeli i potwierdzenie ich nadreaktywności.
• Badania alergiczne (testy skórne, badanie krwi): Pomagają w identyfikacji alergenów, które mogą wywoływać objawy astmy.
• Badanie tlenku azotu w wydychanym powietrzu (FeNO): Wysokie stężenie FeNO może wskazywać na obecność stanu zapalnego w drogach oddechowych, typowego dla astmy alergicznej.
• RTG klatki piersiowej: Wyklucza inne choroby, które mogą powodować podobne objawy, takie jak zapalenie płuc czy obecność ciała obcego w drogach oddechowych.

Podsumowanie

Diagnoza astmy to proces wieloetapowy, który wymaga współpracy pacjenta i lekarza. Dokładny wywiad, spirometria oraz ewentualne dodatkowe badania pozwalają na postawienie precyzyjnej diagnozy, co umożliwia wdrożenie odpowiedniego leczenia i poprawę jakości życia pacjenta. Pamiętaj, że wczesne rozpoznanie astmy i rozpoczęcie leczenia może zapobiec poważnym powikłaniom i umożliwić kontrolę nad chorobą.

#Astma Objawy #Badanie Astmy #Diagnoza Astmy