Co jest przyczyną zasłabnięcia?

Zasłabnięcie – kiedy ziemia usuwa się spod nóg: co kryje się za chwilową utratą przytomności?

Zasłabnięcie, potocznie zwane omdleniem, to nagła, krótkotrwała utrata przytomności, która może wywołać niepokój, a w niektórych przypadkach sygnalizować poważniejsze problemy zdrowotne. Choć często kojarzone z nagłym spadkiem ciśnienia krwi, zasłabnięcie może mieć zróżnicowane podłoże, a jego mechanizm jest bardziej złożony niż mogłoby się wydawać. Kluczem do zrozumienia tego zjawiska jest zaburzenie dopływu krwi do mózgu. Sprawdźmy, co konkretnie może prowadzić do tego stanu.

O ile krótkotrwały spadek ciśnienia krwi, wywołany np. gwałtowną zmianą pozycji ciała, rzeczywiście może prowadzić do omdlenia, to równie istotne są inne czynniki wpływające na przepływ krwi do mózgu. Należą do nich m.in.:

• Problemy z regulacją autonomicznego układu nerwowego: To właśnie ten układ kontroluje m.in. tętno i ciśnienie krwi. Jego nieprawidłowe funkcjonowanie, np. w wyniku silnego stresu, bólu, a nawet widoku krwi, może spowodować nagłe rozszerzenie naczyń krwionośnych i zwolnienie akcji serca, prowadząc do niedostatecznego ukrwienia mózgu i w konsekwencji do omdlenia. Zjawisko to nazywane jest omdleniem wazowagalnym i jest najczęstszą przyczyną zasłabnięć.
• Zaburzenia rytmu serca: Zarówno zbyt wolna, jak i zbyt szybka akcja serca mogą utrudniać efektywne pompowanie krwi do mózgu. Arytmie, migotanie przedsionków czy zespół tachykardii-bradykardii to tylko niektóre z schorzeń, które mogą objawiać się omdleniami.
• Niedobory: Anemia, czyli niedobór żelaza, utrudnia transport tlenu do mózgu, co w skrajnych przypadkach może prowadzić do zasłabnięć. Podobnie hipoglikemia, czyli zbyt niskie stężenie glukozy we krwi, pozbawia mózg “paliwa” niezbędnego do prawidłowego funkcjonowania.
• Problemy neurologiczne: Rzadziej, zasłabnięcia mogą być objawem chorób neurologicznych, takich jak padaczka czy migrena.
• Leki: Niektóre leki, np. obniżające ciśnienie krwi, mogą zwiększać ryzyko omdleń, szczególnie na początku terapii.

Choć samo zasłabnięcie zazwyczaj mija samoistnie po przyjęciu pozycji leżącej, ważne jest, aby zidentyfikować jego przyczynę. Nawracające omdlenia, szczególnie te połączone z innymi objawami, takimi jak ból w klatce piersiowej, duszności czy zaburzenia neurologiczne, wymagają konsultacji lekarskiej. Właściwa diagnoza i leczenie pozwoli uniknąć poważnych konsekwencji i poprawić jakość życia.