Jakie hormony zbadać przy problemach ze snem?

Hormonalny koktajl a sen: jakie badania warto zrobić, gdy noc nie daje wytchnienia?

Problemy ze snem to zmora współczesnego świata. Zbyt krótki, przerywany lub płytki sen wpływa negatywnie na nasze zdrowie, samopoczucie i codzienne funkcjonowanie. Często szukamy przyczyn w stresie, nieodpowiedniej higienie snu czy niewygodnym materacu. Rzadziej jednak myślimy o hormonach, które odgrywają kluczową rolę w regulacji rytmu dobowego i jakości snu. Kiedy bezsenność staje się uporczywa, warto zgłębić ten aspekt i rozważyć badania hormonalne.

Oczywiście, wysoki poziom kortyzolu, hormonu stresu, jest powszechnie kojarzony z trudnościami w zasypianiu. Przewlekły stres, napięcie emocjonalne i przeciążenie pracą podnoszą jego stężenie, zaburzając naturalny cykl snu i czuwania. Ale kortyzol to nie jedyny hormon, który może sabotować nasz nocny odpoczynek. Diagnostyka powinna być więc szersza i uwzględniać również inne potencjalne czynniki hormonalne.

Poza kortyzolem, warto zbadać poziom:

• Melatoniny: Ten hormon, produkowany przez szyszynkę, reguluje nasz rytm dobowy. Jego niedobór może prowadzić do problemów z zasypianiem, częstych przebudzeń i uczucia niewyspania. Badanie poziomu melatoniny wykonuje się zazwyczaj z dobowej zbiórki moczu.

• Hormonów tarczycy (TSH, fT3, fT4): Zarówno niedoczynność, jak i nadczynność tarczycy mogą zaburzać sen. Niedoczynność często objawia się sennością w ciągu dnia i trudnościami z porannym wstawaniem, natomiast nadczynność może powodować bezsenność, nerwowość i trudności z wyciszeniem się przed snem.

• Prolaktyny: Podwyższony poziom prolaktyny, hormonu odpowiedzialnego m.in. za laktację, może powodować zaburzenia snu, zmniejszenie jego głębokości oraz nadmierną senność w ciągu dnia.

• Estrogenów i progesteronu: Wahania poziomu tych hormonów, zwłaszcza u kobiet w okresie menopauzy lub cierpiących na zespół policystycznych jajników (PCOS), mogą przyczyniać się do nocnych potów, uderzeń gorąca i bezsenności. Niski poziom progesteronu utrudnia wyciszenie i zasypianie.

• Testosteronu: Zarówno zbyt niski, jak i zbyt wysoki poziom testosteronu może negatywnie wpływać na jakość snu. Niski poziom może prowadzić do obniżenia libido i depresji, co pośrednio wpływa na sen. Z kolei nadmiar testosteronu może powodować bezdech senny.

Pamiętajmy, że interpretacja wyników badań hormonalnych wymaga konsultacji z lekarzem. Samodzielne diagnozowanie i leczenie może być niebezpieczne. Specjalista, po przeanalizowaniu wyników i zebraniu wywiadu, będzie mógł ustalić przyczynę zaburzeń snu i zaproponować odpowiednią terapię. Badania hormonalne to ważny krok w kierunku zrozumienia przyczyn bezsenności i poprawy jakości życia.