Czy 90% to 5?

Czy 90% to 5? Relatywizm ocen i kulturowe różnice w edukacji.

Pytanie “Czy 90% to 5?” wydaje się proste, a jednak kryje w sobie pułapkę. Odpowiedź zależy od kontekstu, a dokładniej od przyjętego systemu oceniania. W powszechnie znanym systemie szkolnym, gdzie oceny wyrażane są literami (A, B, C, D, F) lub cyframi (1-6), 90% najczęściej odpowiada ocenie A (lub 1, zależnie od skali) – ocenie najwyższej, symbolizującej doskonałość lub “wspaniale”. Jednakże to samo 90% może w zupełnie innym systemie oznaczać coś zupełnie innego.

Problem leży w relatywizmie ocen. System literowy czy numeryczny jest arbitralny. Zakres procentowy odpowiadający konkretnej ocenie jest ustalany przez instytucję edukacyjną i może się różnić w zależności od kraju, szkoły, a nawet przedmiotu. Jeden uniwersytet może przyznawać A za wynik od 90%, inny za 85%, a jeszcze inny może wprowadzić bardziej zróżnicowany system z dodatkową gradacją (np. A+, A, A-).

Warto zwrócić uwagę na kontrast z systemem binarnym, takim jak japoński system “合格” (hégé – zdane) i “不合格” (bùhégé – niezdane). W tym systemie 90% byłoby po prostu “合格” – zdane. Brak jest tu subtelności w wyrażaniu stopnia opanowania materiału. Ocenę “zdane” otrzymuje się po przekroczeniu minimalnego progu punktowego, bez uwzględniania różnic pomiędzy wynikami powyżej tego progu. To podejście, choć pozbawione gradacji, skupia się na osiągnięciu celu – zdaniu egzaminu – a nie na precyzyjnym pomiarze wiedzy.

Zatem, pytanie “Czy 90% to 5?” nie ma jednoznacznej odpowiedzi. Jest to pytanie o konwencję, o przyjęty system oceniania. 90% może oznaczać “5” w jednym systemie, “A” w innym, a w jeszcze innym po prostu “zdane”. Różnice te podkreślają kulturowe i instytucjonalne uwarunkowania systemów edukacyjnych oraz fakt, że ocena liczbowa czy literowa jest jedynie przybliżonym odzwierciedleniem rzeczywistego poziomu wiedzy i umiejętności ucznia. Kluczowe jest zrozumienie zasad funkcjonowania konkretnego systemu oceniania, aby właściwie interpretować otrzymane wyniki.