Dlaczego refluks nasila się wieczorem?

Wieczorna Zgaga: Dlaczego Noc Jest Najgorszym Czasie dla Refluksu?

Refluks żołądkowo-przełykowy, potocznie zwany zgagą, to powszechny problem, który dotyka wielu osób. Charakterystyczne pieczenie w klatce piersiowej często nasila się wieczorem, a nawet w nocy, znacząco wpływając na jakość snu i komfort życia. Dlaczego tak się dzieje? Odpowiedź nie jest jednoznaczna i wynika ze złożonego współdziałania czynników fizjologicznych i behawioralnych.

Grawitacja i pozycja ciała: Podstawowym czynnikiem jest grawitacja. W ciągu dnia, gdy stoimy lub chodzimy, kwas żołądkowy ma tendencję do pozostawania w żołądku. Wieczorem, po położeniu się do łóżka, grawitacja przestaje działać tak skutecznie, umożliwiając łatwiejszy refluks treści żołądkowej do przełyku. Dodatkowo, leżenie na plecach lub na prawym boku może jeszcze bardziej ułatwić ten proces.

Fizjologiczne osłabienie z wiekiem: Z wiekiem dochodzi do naturalnego osłabienia zwieracza dolnego przełyku (ZDP) – mięśnia, który pełni funkcję “zaworu” zapobiegającego cofaniu się treści żołądkowej. To osłabienie jest stopniowe i może być nieodczuwalne przez lata, ale wieczorem, gdy organizm jest już zmęczony, może się bardziej uwidaczniać, prowadząc do nasilenia refluksu. Podobnie, zaburzenia motoryki żołądka, występujące również częściej z wiekiem, opóźniają opróżnianie żołądka, co zwiększa ryzyko refluksu.

Wpływ stylu życia i diety: Nasze wieczorne nawyki odgrywają kluczową rolę. Spożywanie obfitej kolacji tuż przed snem, bogatej w tłuszcze, potrawy kwaśne lub pikantne, a także napoje gazowane, kofeina i alkohol, znacząco pobudzają produkcję kwasów żołądkowych i zwiększają ciśnienie w żołądku. Organizm nie ma wtedy wystarczająco dużo czasu na strawienie pokarmu, zanim położymy się spać, co bezpośrednio prowadzi do zwiększenia ryzyka refluksu. Nawet palenie papierosów, które relaksuje ZDP, może nasilać objawy wieczorem.

Stres i hormony: Nie można zapominać o wpływie czynników psychicznych. Stres, który często kumuluje się w ciągu dnia, może wpływać na funkcjonowanie układu pokarmowego, w tym na napięcie mięśni przełyku i żołądka, zwiększając podatność na refluks. Zmiany poziomu hormonów w ciągu dnia również odgrywają rolę, wpływając na wydzielanie kwasów żołądkowych i motorykę przewodu pokarmowego.

Podsumowując, wieczorne nasilenie refluksu jest złożonym problemem, wynikającym z połączenia czynników fizjologicznych, związanych z wiekiem i funkcjonowaniem układu pokarmowego, oraz behawioralnych, takich jak dieta i styl życia. Zrozumienie tych mechanizmów pozwala na skuteczniejsze radzenie sobie z objawami zgagi i poprawę jakości snu. W przypadku uporczywych lub nasilających się objawów, warto skonsultować się z lekarzem, który pomoże w diagnozie i doborze odpowiedniego leczenia.