Co to jest zespół przeciążeniowy?

Zespół przeciążeniowy: kiedy ciało woła o pomoc

Słyszeliście o zespole cieśni nadgarstka, łokciu tenisisty czy golfisty? To tylko kilka przykładów zespołów przeciążeniowych, coraz częstszych dolegliwości w dzisiejszym, dynamicznym świecie. Ale czym tak naprawdę jest ten “zespół przeciążeniowy” i dlaczego dotyka coraz więcej osób? Nie chodzi jedynie o sportowców czy osoby wykonujące ciężką pracę fizyczną. Siedzący tryb życia, praca przy komputerze, a nawet hobby mogą prowadzić do tych uciążliwych schorzeń.

Zespół przeciążeniowy to, najprościej mówiąc, reakcja organizmu na długotrwałe lub intensywne obciążenia przekraczające jego możliwości regeneracyjne. Wyobraźmy sobie mięsień jak sprężynę – może być rozciągana i ściskana, ale tylko do pewnego momentu. Jeśli przekroczymy granicę elastyczności, sprężyna się zdeformuje. Podobnie dzieje się z tkankami mięśniowo-szkieletowymi – nadmierne obciążenie, powtarzane wielokrotnie, prowadzi do mikrouszkodzeń włókien mięśniowych, ścięgien, więzadeł, a nawet kości.

Te mikrouszkodzenia wywołują stan zapalny, który objawia się bólem, sztywnością, ograniczeniem ruchomości, a czasem nawet obrzękiem. Właśnie ten zespół objawów, związany z konkretną lokalizacją przeciążenia, nazywamy zespołem przeciążeniowym. Dlatego mówimy o zespole cieśni nadgarstka, gdy problem dotyczy nerwu pośrodkowego w nadgarstku, łokciu tenisisty, gdy przeciążone są mięśnie prostujące nadgarstek, czy kolanie skoczka, gdy cierpi ścięgno rzepki.

Kluczowe jest zrozumienie, że zespoły przeciążeniowe nie powstają z dnia na dzień. To proces, który rozwija się stopniowo, często niezauważalnie. Początkowo może pojawić się lekki dyskomfort, który ignorujemy, kontynuując obciążające czynności. Z czasem dolegliwości narastają, aż w końcu uniemożliwiają normalne funkcjonowanie.

Co sprzyja powstawaniu zespołów przeciążeniowych? Oprócz oczywistych czynników, takich jak intensywny trening czy praca fizyczna, należy wymienić:

• Złą ergonomię stanowiska pracy: długotrwałe siedzenie w nieprawidłowej pozycji, praca przy komputerze bez odpowiednich przerw.
• Brak rozgrzewki przed aktywnością fizyczną: zimne mięśnie są bardziej podatne na urazy.
• Niewłaściwa technika wykonywania ćwiczeń: może prowadzić do nierównomiernego obciążenia mięśni i stawów.
• Czynniki genetyczne: niektóre osoby są bardziej predysponowane do wystąpienia zespołów przeciążeniowych.

Leczenie zespołów przeciążeniowych koncentruje się na regeneracji uszkodzonych tkanek i dostosowaniu obciążeń do możliwości organizmu. W zależności od stopnia zaawansowania schorzenia, terapia może obejmować farmakoterapię, fizjoterapię, a w niektórych przypadkach nawet interwencję chirurgiczną.

Najważniejsza jest jednak profilaktyka. Dbając o prawidłową ergonomię, regularnie się rozciągając, stosując odpowiednią technikę podczas ćwiczeń i słuchając sygnałów wysyłanych przez nasze ciało, możemy skutecznie zapobiegać powstawaniu zespołów przeciążeniowych i cieszyć się pełnią zdrowia i sprawności.