Co może wyjść po badaniu krwi?

Co zdradzi nam badanie krwi? O krok dalej niż morfologia

Badanie krwi to jedno z najczęstszych i najbardziej podstawowych badań diagnostycznych, wykorzystywane w praktycznie każdej dziedzinie medycyny. Jednak skupienie się wyłącznie na ogólnym pojęciu “badania krwi” jest zbyt upraszczające. W rzeczywistości, w zależności od celu badania, lekarz zleca różne analizy, z których każda dostarcza innych, specyficznych informacji o stanie zdrowia pacjenta. W tym artykule skupimy się na interpretacji wyników, wychodząc poza powszechnie znane informacje o morfologii.

Morfologia krwi, czyli podstawowy rozmaz krwi obwodowej, dostarcza cennych informacji o składzie krwi: liczbie krwinek czerwonych, białych i płytek krwi. Odchylenia od normy, takie jak np. podwyższona liczba neutrofilów (rodzaj leukocytów – białych krwinek) często interpretuje się jako wskaźnik zakażenia bakteryjnego lub stanu zapalnego. Z kolei podwyższona liczba monocytów (inny rodzaj leukocytów) może sugerować proces zapalny o charakterze przewlekłym, a także niektóre choroby autoimmunologiczne czy nowotworowe. Należy jednak wyraźnie podkreślić, że sama morfologia rzadko stawia jednoznaczną diagnozę. Jest to raczej narzędzie wskazujące na potencjalne problemy, które wymagają dalszego śledztwa.

Wykraczając poza morfologię, badanie krwi może obejmować o wiele szerszy zakres analiz, dostarczając informacji o:

• Funkcji nerek i wątroby: Poziom kreatyniny, mocznika, bilirubiny, enzymów wątrobowych – wskazują na ewentualne uszkodzenie tych narządów. Odchylenia od normy mogą sugerować choroby nerek, marskość wątroby, zapalenie wątroby czy kamicę żółciową.
• Poziomie glukozy: Kluczowy parametr w diagnostyce cukrzycy i zaburzeń gospodarki węglowodanowej. Regularne monitorowanie poziomu glukozy jest niezbędne w profilaktyce i leczeniu tych chorób.
• Poziomie lipidów: Cholesterol i trójglicerydy – poziomy tych związków są ważne dla oceny ryzyka chorób układu sercowo-naczyniowego.
• Parametrach związanych z krzepnięciem krwi: Czas protrombinowy (PT), czas tromboplastynowy (aPTT) – pomagają w diagnostyce zaburzeń krzepnięcia, np. hemofilii.
• Poziomie hormonów: W zależności od objawów i podejrzeń lekarza, badanie krwi może obejmować pomiar poziomu hormonów tarczycy (TSH, fT3, fT4), hormonów płciowych czy kortyzolu.
• Oznaczeniu markerów nowotworowych: Choć nie są one specyficzne dla konkretnego rodzaju nowotworu, mogą sugerować obecność choroby nowotworowej i pomóc w monitorowaniu leczenia.
• Obecności przeciwciał: Wskazuje na przebyte infekcje lub choroby autoimmunologiczne.

Podsumowując, badanie krwi to niezwykle cenne narzędzie diagnostyczne, którego wyniki interpretuje lekarz. Samodzielna analiza wyników może być myląca i prowadzić do niepotrzebnego niepokoju. Tylko lekarz, biorąc pod uwagę całokształt objawów, wywiad i inne badania, może poprawnie zinterpretować wyniki i postawić diagnozę. Badanie krwi jest często punktem wyjścia do dalszych, bardziej szczegółowych badań, które dopiero umożliwiają pełne zrozumienie stanu zdrowia pacjenta.