Czy podanie numeru PESEL jest niebezpieczne?

PESEL w sieci ryzyk – Kiedy powinieneś się zastanowić dwa razy przed jego podaniem?

Numer PESEL, pozornie niewinny ciąg cyfr, jest kluczem do wielu aspektów naszego życia. To nasz identyfikator w systemie ubezpieczeń, podatków, edukacji, a nawet zdrowia. Jednak w dzisiejszych czasach, kiedy dane osobowe są cenniejsze niż kiedykolwiek, warto zastanowić się dwa razy, zanim go komukolwiek udostępnimy. Czy podanie numeru PESEL jest zawsze bezpieczne? Odpowiedź brzmi: zdecydowanie nie!

PESEL – więcej niż tylko liczba

PESEL to unikalny numer identyfikacyjny, zawierający informacje o dacie urodzenia, płci oraz numerze porządkowym. Jego struktura, choć na pierwszy rzut oka wydaje się przypadkowa, umożliwia identyfikację konkretnej osoby. W połączeniu z innymi danymi, takimi jak imię, nazwisko i adres, staje się potężnym narzędziem w rękach oszustów.

Kradzież tożsamości – realne zagrożenie

Najpoważniejszym ryzykiem związanym z nieostrożnym udostępnianiem numeru PESEL jest kradzież tożsamości. Przestępcy, wykorzystując zdobyty numer, mogą podszywać się pod nas, aby:

• Wyłudzać pożyczki i kredyty: Zaciągnięcie długu na nasze nazwisko to jeden z najczęstszych scenariuszy. Oszuści mogą aplikować o szybkie pożyczki online, których spłata spadnie na naszą głowę.
• Zakładać fikcyjne firmy: Utworzenie przedsiębiorstwa na nasze dane to kolejny sposób na wykorzystanie PESEL. Takie firmy mogą być wykorzystywane do prania brudnych pieniędzy lub unikania podatków.
• Dokonywać zakupów na raty: Wykorzystując nasz PESEL, oszuści mogą kupować drogie przedmioty na raty, generując nam długi i problemy z komornikiem.
• Uzyskiwać dostęp do naszych danych medycznych: W niektórych systemach, numer PESEL jest wykorzystywany do logowania do internetowych kont pacjenta, dając przestępcom dostęp do poufnych informacji o naszym stanie zdrowia.
• Brać udział w wyborach: Choć rzadziej spotykane, fałszywe użycie numeru PESEL do głosowania w wyborach może zaburzyć proces demokratyczny.

Kiedy MUSISZ podać PESEL?

Istnieją sytuacje, w których podanie numeru PESEL jest nieuniknione i wynika z obowiązujących przepisów prawa. Należą do nich:

• Kontakt z urzędami państwowymi: Urzędy skarbowe, ZUS, Urzędy Stanu Cywilnego – w kontaktach z tymi instytucjami podanie PESEL jest wymagane.
• Banki i instytucje finansowe: Przy zakładaniu konta bankowego, ubieganiu się o kredyt lub pożyczkę banki są zobowiązane do weryfikacji tożsamości klienta, a PESEL jest jednym z jej elementów.
• Placówki medyczne: Rejestracja w przychodni, szpitalu, czy podczas wizyty u lekarza specjalisty wymaga podania numeru PESEL w celu identyfikacji pacjenta.
• Szkoły i uczelnie: W procesie rekrutacji i podczas nauki, PESEL jest niezbędny do prowadzenia dokumentacji i identyfikacji uczniów oraz studentów.
• Pracodawca: W umowie o pracę, pracodawca musi uwzględnić numer PESEL pracownika.

Kiedy powinieneś zachować szczególną ostrożność?

Przede wszystkim, NIGDY nie podawaj numeru PESEL przez telefon, email lub komunikatory internetowe, jeśli nie masz pewności co do tożsamości osoby lub instytucji, która o niego prosi. Zachowaj szczególną ostrożność, gdy:

• Ktoś prosi o PESEL w konkursach internetowych lub loteriach: Zazwyczaj to próba wyłudzenia danych.
• Otrzymujesz podejrzane wiadomości email lub SMS z prośbą o podanie PESEL w celu weryfikacji konta: To typowy phishing.
• Strony internetowe, których nie znasz, żądają PESEL podczas rejestracji: Zanim podasz jakiekolwiek dane, sprawdź wiarygodność strony i jej politykę prywatności.

Jak się chronić przed kradzieżą tożsamości?

• Bądź czujny: Zawsze weryfikuj tożsamość osoby lub instytucji, która prosi o Twój PESEL.
• Nie udostępniaj danych w niezabezpieczonych miejscach: Unikaj podawania PESEL na publicznych sieciach Wi-Fi.
• Regularnie sprawdzaj swoje konto bankowe: Monitoruj transakcje i zgłaszaj podejrzane aktywności.
• Ustaw alerty BIK: BIK (Biuro Informacji Kredytowej) oferuje alerty SMS i email o próbach zaciągnięcia kredytu na Twoje nazwisko.
• Zabezpiecz swoje dokumenty: Przechowuj dokumenty zawierające PESEL w bezpiecznym miejscu.
• Zastrzeż swój numer PESEL: Usługa dostępna w rejestrze prowadzonym przez Centralną Ewidencję i Informację o Działalności Gospodarczej (CEIDG), zablokuje możliwość wykorzystania Twojego numeru PESEL np. przy zakładaniu działalności gospodarczej.

Podsumowanie

Numer PESEL to wrażliwa dana osobowa, której nieostrożne udostępnianie może prowadzić do poważnych konsekwencji. Zanim go komukolwiek podasz, zastanów się, czy jest to absolutnie konieczne i czy możesz zweryfikować tożsamość osoby lub instytucji, która o niego prosi. Pamiętaj, że ostrożność i świadomość zagrożeń to najlepsza ochrona przed kradzieżą tożsamości.

#Dane Osobowe #Ochrona Danych #Pesel Bezpieczeństwo