Czy darowizna aktem notarialnym musi być zgłoszona do urzędu skarbowego?

Darowizna potwierdzona notarialnie a urząd skarbowy – formalności ograniczone do minimum?

Darowizna, jako popularna forma przekazywania majątku, wiąże się z pewnymi obowiązkami formalnymi, w tym podatkowymi. Jednakże, gdy darowizna następuje w formie aktu notarialnego, sytuacja ulega znacznemu uproszczeniu. Czy zatem, darowizna potwierdzona przez notariusza wymaga zgłoszenia do urzędu skarbowego? Odpowiedź, choć zniuansowana, skłania się ku twierdzeniu, że w wielu przypadkach takie zgłoszenie nie jest konieczne, ale diabeł tkwi w szczegółach.

Akt notarialny jako gwarancja zwolnienia – prawda czy mit?

Faktem jest, że akt notarialny darowizny niesie ze sobą istotne konsekwencje podatkowe. Przede wszystkim, dzięki formie aktu notarialnego, darowizna automatycznie spełnia wymóg udokumentowania czynności, co jest kluczowe w kontekście ewentualnych zwolnień z podatku od spadków i darowizn. Warto jednak podkreślić, że sam akt notarialny nie gwarantuje automatycznie zwolnienia podatkowego. O zwolnieniu decydują przede wszystkim relacje pokrewieństwa pomiędzy darczyńcą a obdarowanym oraz wartość darowizny w odniesieniu do kwot wolnych od podatku.

Kiedy akt notarialny “załatwia sprawę”?

Zgłoszenie darowizny do urzędu skarbowego nie jest wymagane, jeśli akt notarialny obejmuje darowiznę w ramach tzw. “zerowej grupy podatkowej” (czyli między małżonkiem, zstępnymi – dziećmi, wnukami, wstępnymi – rodzicami, dziadkami, pasierbem, rodzeństwem, ojczymem i macochą) i spełnia warunki formalne zwolnienia. W takiej sytuacji notariusz, jako płatnik podatku, ma obowiązek pobrania i odprowadzenia podatku, jeśli nie ma podstaw do zwolnienia. Skoro notariusz dokonuje weryfikacji i ewentualnego odprowadzenia podatku (lub potwierdza prawo do zwolnienia), obdarowany nie musi już dodatkowo zgłaszać faktu darowizny do urzędu skarbowego.

Pułapki i wyjątki – o czym pamiętać?

Mimo powyższego, istnieje kilka sytuacji, w których dodatkowe zgłoszenie darowizny do urzędu skarbowego, nawet przy sporządzonym akcie notarialnym, może być wskazane, a nawet konieczne:

• Przekroczenie kwoty wolnej od podatku: Nawet w przypadku bliskich relacji (np. “zerowa grupa podatkowa”), darowizna przekraczająca określony limit wartości może generować konieczność zapłaty podatku. Notariusz w takiej sytuacji obliczy i pobierze podatek. Jeśli obdarowany chce skorzystać z dodatkowych ulg lub odliczeń, musi samodzielnie złożyć deklarację SD-3 do urzędu skarbowego.
• Inne grupy podatkowe: Jeśli darczyńca i obdarowany nie należą do zerowej grupy podatkowej, akt notarialny sam w sobie nie zwalnia z obowiązku zgłoszenia darowizny. Należy złożyć deklarację SD-3 w terminie 1 miesiąca od dnia powstania obowiązku podatkowego.
• Wątpliwości co do podstawy opodatkowania: Jeśli obdarowany ma wątpliwości co do prawidłowości obliczenia podatku przez notariusza, ma prawo skonsultować się z urzędem skarbowym i w razie potrzeby złożyć korektę deklaracji.
• Darowizna walutowa lub mająca związek z zagranicą: Darowizny, których przedmiotem są waluty obce lub nieruchomości położone za granicą, mogą wymagać dodatkowych formalności i wyjaśnień w urzędzie skarbowym.

Podsumowanie – akt notarialny ułatwia, ale nie zwalnia z myślenia

Zawarcie umowy darowizny w formie aktu notarialnego znacząco upraszcza procedurę podatkową. W wielu przypadkach eliminuje konieczność dodatkowego zgłaszania darowizny do urzędu skarbowego, szczególnie w ramach “zerowej grupy podatkowej”, gdy notariusz prawidłowo wyliczy i pobierze ewentualny podatek (lub stwierdzi brak podstaw do opodatkowania). Niemniej jednak, warto zachować ostrożność i upewnić się, czy w danej, konkretnej sytuacji, nie istnieją przesłanki nakazujące dodatkowe działanie. W razie wątpliwości, zawsze warto skonsultować się z notariuszem lub urzędem skarbowym. Pamiętajmy, że odpowiedzialność za prawidłowe rozliczenie podatkowe spoczywa na obdarowanym.

#Akt Notarialny #Darowizna #Urząd Skarbowy