Co jeśli ktoś zna mój PESEL?

Co zrobić, gdy ktoś zna Twój PESEL? Ryzyko i środki ostrożności.

Numer PESEL, czyli Powszechny Elektroniczny System Ewidencji Ludności, to unikalny identyfikator przypisany każdemu obywatelowi Polski. Składa się z jedenastu cyfr i zawiera zakodowane informacje takie jak data urodzenia, numer porządkowy, płeć oraz cyfrę kontrolną. Ze względu na to, że jest on powszechnie używany do weryfikacji tożsamości, jego znajomość przez osoby niepowołane może stanowić poważne zagrożenie. Co więc zrobić, gdy podejrzewamy lub wiemy, że nasz PESEL wpadł w niepowołane ręce?

Przede wszystkim, zdajmy sobie sprawę z potencjalnych konsekwencji. PESEL, w połączeniu z innymi danymi osobowymi, może być wykorzystany do:

• Kradzieży tożsamości: Oszuści mogą podszywać się pod nas, aby wyłudzać kredyty, pożyczki, zakupy na raty, a nawet zakładać firmy.
• Dostępu do wrażliwych informacji: Znajomość PESEL-u ułatwia uzyskanie dostępu do danych osobowych, takich jak imię, nazwisko, adres zamieszkania, informacje o ubezpieczeniu zdrowotnym, historii leczenia, a nawet informacji podatkowych.
• Wyłudzeń finansowych: Oszuści mogą wykorzystać nasz PESEL do wyłudzania odszkodowań, zasiłków lub innych świadczeń.
• Podejrzanych transakcji: Złodzieje tożsamości mogą wykorzystać numer PESEL do dokonywania transakcji finansowych, takich jak przelewy bankowe lub wypłaty z bankomatów.

Mając na uwadze te zagrożenia, warto podjąć kroki w celu minimalizacji ryzyka:

1. Zachowaj szczególną ostrożność w sieci: Bądź sceptyczny wobec podejrzanych wiadomości e-mail, SMS-ów lub połączeń telefonicznych, które proszą o podanie Twoich danych osobowych, w tym numeru PESEL. Nigdy nie udostępniaj takich informacji, jeśli nie masz pewności co do tożsamości osoby, która się z Tobą kontaktuje. Sprawdzaj wiarygodność stron internetowych, na których podajesz dane osobowe.

2. Zabezpiecz swoje konta online: Używaj silnych i unikalnych haseł do każdego konta online. Hasło powinno składać się z kombinacji dużych i małych liter, cyfr i znaków specjalnych. Regularnie je zmieniaj. Aktywuj uwierzytelnianie dwuskładnikowe (2FA), jeśli jest dostępne.

3. Regularnie monitoruj swoje raporty kredytowe: Sprawdzaj swoje raporty kredytowe w Biurze Informacji Kredytowej (BIK) i innych instytucjach. Dzięki temu możesz szybko wykryć nieautoryzowaną aktywność, taką jak nieznane wnioski o kredyt lub pożyczki.

4. Zgłoś incydent odpowiednim organom: Jeśli podejrzewasz, że Twój PESEL został skradziony lub wykorzystany w nielegalny sposób, zgłoś to natychmiast na policję i do Urzędu Ochrony Danych Osobowych (UODO).

5. Rozważ zastrzeżenie numeru PESEL: Od listopada 2023 roku istnieje możliwość bezpłatnego zastrzeżenia numeru PESEL. Zastrzeżenie to utrudni oszustom zaciąganie zobowiązań finansowych na Twoje dane. Możesz to zrobić online za pośrednictwem portalu mObywatel lub w urzędzie gminy.

Pamiętaj, że ochrona tożsamości to proces ciągły. Bądź czujny i regularnie sprawdzaj swoje dane, aby uniknąć potencjalnych problemów. Świadomość ryzyka i szybka reakcja mogą uchronić Cię przed poważnymi konsekwencjami kradzieży tożsamości.