Dlaczego, gdy długo stoje, robi mi się słabo?

Dlaczego długotrwałe stanie powoduje osłabienie i zawroty głowy?

Długotrwałe przebywanie w pozycji stojącej, zwłaszcza bez ruchu, może prowadzić do szeregu nieprzyjemnych objawów, a w skrajnych przypadkach nawet do utraty przytomności. Dlaczego tak się dzieje? Choć intuicyjnie wydaje się to proste – „brakuje mi sił” – mechanizm jest bardziej złożony i związany z fizjologią naszego układu krążenia.

Kluczowe jest zrozumienie, że w pozycji stojącej, grawitacja działa przeciwko nam. Krew, która powinna efektywnie pompować tlen i składniki odżywcze do mózgu, gromadzi się w dolnych partiach ciała – w nogach i miednicy. Serce musi pracować ciężej, aby pokonać siłę grawitacji i zapewnić mózgowi odpowiedni przepływ krwi.

Jeżeli pozostajemy w pozycji stojącej przez dłuższy czas, a nasze mięśnie pozostają nieaktywne, dodatkowe czynniki pogarszają sytuację. Brak ruchu zmniejsza aktywność mięśni nóg, które w normalnych warunkach wspomagają powrót krwi do serca. To zjawisko nazywa się niedostatecznością żylną. W rezultaci zwrot krwi żylnej do serca jest spowolniony, a ciśnienie krwi spada.

Spadek ciśnienia krwi, szczególnie nagły, prowadzi do niedokrwienia mózgu, co objawia się osłabieniem, zawrotami głowy, poceniem się, a w skrajnych przypadkach – omdleniem. Ten rodzaj omdlenia nazywa się omdleniem wazowagalnym. Jest to odruchowa reakcja organizmu na niedostateczny dopływ krwi do mózgu. Sam odruch wazowagalny jest złożonym mechanizmem neurologicznym, który obejmuje nerw błędny i inne części układu nerwowego.

Warto podkreślić, że skłonność do omdleń wazowagalnych jest różna i zależy od wielu czynników, w tym od ogólnego stanu zdrowia, odwodnienia, stosowanej diety, a nawet od temperatury otoczenia. Osoby z niskim ciśnieniem krwi lub z chorobami układu krążenia są bardziej narażone na tego typu problemy.

Jak zapobiegać osłabieniu podczas długotrwałego stania?

Kilka prostych kroków może znacząco ograniczyć ryzyko:

• Regularne ruchy: Nawet minimalne ruchy stóp i nóg, np. delikatne podnoszenie się na palcach, pomagają w poprawieniu krążenia.
• Nawodnienie: Pij dużo wody, aby utrzymać odpowiednie ciśnienie krwi.
• Unikanie długiego stania w miejscu: Jeżeli to możliwe, rób regularne przerwy i siadaj.
• Utrzymywanie prawidłowej masy ciała: Otyłość zwiększa obciążenie układu krążenia.
• Zdrowa dieta: Równoważona dieta bogata w składniki odżywcze jest kluczowa dla prawidłowego funkcjonowania całego organizmu.

Jeżeli objawy osłabienia i zawrotów głowy podczas stania są częste i nasilone, należy skonsultować się z lekarzem, aby wykluczyć inne, poważniejsze przyczyny.