Czy osoba chora psychicznie wie, że jest chora?

Ukryty cień: Czy osoba chora psychicznie wie, że jest chora?

Zanurzenie w świat choroby psychicznej to podróż przez labirynt subiektywnych doświadczeń. Upraszczanie go do prostej odpowiedzi na pytanie, czy osoba cierpiąca na zaburzenie psychiczne zdaje sobie z tego sprawę, jest nie tylko nietrafne, ale i krzywdzące. Rzeczywistość jest o wiele bardziej złożona i wielowymiarowa.

Prawda jest taka, że świadomość choroby psychicznej jest procesem dynamicznym, fluktuującym i ściśle powiązanym z rodzajem schorzenia, jego nasileniem, a nawet z indywidualnymi predyspozycjami pacjenta. Nie istnieje uniwersalna odpowiedź, a każdy przypadek zasługuje na indywidualne podejście i zrozumienie.

Wyobraźmy sobie spektrum:

• Na jednym końcu znajdują się osoby z pełną świadomością swojej choroby. Akceptują diagnozę, rozumieją potrzebę leczenia i aktywnie współpracują z lekarzami i terapeutami. Często wiedzą, jakie objawy zwiastują pogorszenie i potrafią proaktywnie szukać pomocy. Niestety, nawet oni zmagają się z piętnem społecznym i trudnościami związanymi z życiem z chorobą psychiczną.

• Na drugim końcu spektrum znajdują się osoby całkowicie nieświadome swojego stanu. Mogą tłumaczyć swoje doświadczenia wpływem zewnętrznych sił, ignorować objawy lub przypisywać je innym przyczynom. Taka nieświadomość, nazywana często anosognozią, jest szczególnie powszechna w schizofrenii i innych zaburzeniach psychotycznych. Osoba chora może być przekonana o swojej normalności, co utrudnia rozpoczęcie leczenia i naraża ją na poważne konsekwencje.

• Pomiędzy tymi dwoma skrajnościami znajduje się szeroka szara strefa, pełna osób z częściową świadomością. Mogą one dostrzegać pewne nieprawidłowości w swoim funkcjonowaniu, ale nie potrafią połączyć ich z chorobą psychiczną. Czasami mają przebłyski świadomości, które jednak szybko ustępują pod wpływem nasilających się objawów. W innych przypadkach, osoba może akceptować diagnozę na poziomie intelektualnym, ale wciąż podważać jej zasadność w odniesieniu do własnych doświadczeń.

Dlaczego świadomość choroby jest tak zmienna?

Na świadomość wpływa wiele czynników, m.in.:

• Rodzaj zaburzenia: Niektóre choroby, takie jak depresja czy zaburzenia lękowe, częściej wiążą się z większą świadomością, podczas gdy anosognozia jest silniej skorelowana z zaburzeniami psychotycznymi.

• Nasilenie objawów: Im bardziej intensywne i uciążliwe są objawy, tym trudniej je ignorować. Jednak w przypadku objawów psychotycznych, takich jak urojenia czy halucynacje, osoba może być przekonana o ich realności.

• Funkcjonowanie mózgu: Anosognozia jest powiązana ze zmianami w funkcjonowaniu pewnych obszarów mózgu, odpowiedzialnych za samoświadomość i postrzeganie rzeczywistości.

• Wsparcie społeczne: Osoby, które mają dostęp do wsparcia ze strony rodziny, przyjaciół i specjalistów, częściej rozwijają świadomość choroby.

Rola rodziny i bliskich jest nieoceniona. To oni często jako pierwsi zauważają zmiany w zachowaniu i funkcjonowaniu osoby chorej. Ich cierpliwość, empatia i umiejętność komunikowania się w sposób zrozumiały i nieoceniający są kluczowe w procesie uświadamiania chorego o potrzebie pomocy. Delikatne wskazywanie na niepokojące objawy, zachęcanie do konsultacji z lekarzem i oferowanie wsparcia podczas leczenia to działania, które mogą realnie wpłynąć na poprawę sytuacji.

Pamiętajmy, że brak świadomości choroby nie jest wyrazem złej woli czy uporu. To często objaw samej choroby. Dlatego tak ważne jest edukowanie społeczeństwa na temat zaburzeń psychicznych i walka ze stygmatyzacją. Zrozumienie, empatia i dostęp do profesjonalnej opieki to klucz do poprawy jakości życia osób zmagających się z problemami psychicznymi i ich bliskich.

Artykuł ten ma na celu poszerzenie świadomości na temat złożoności kwestii świadomości choroby psychicznej i podkreślenie roli wsparcia społecznego w procesie leczenia. Nie zastępuje on konsultacji ze specjalistą. W przypadku zaobserwowania niepokojących objawów u siebie lub u bliskiej osoby, należy niezwłocznie skontaktować się z lekarzem psychiatrą lub psychologiem.

#Choroba Psychiczna #Osoba Chora #Wiedza O Chorobie