Czy trzeba podawać powód siły wyższej?

Czy trzeba uzasadniać urlop siła wyższa?

Uzasadnianie wniosku o urlop z powodu siły wyższej? Niekoniecznie. Prawo pracy nie reguluje tego wprost, więc nie ma obowiązku pisemnego elaboratu.

• Przepisy nie wymagają uzasadnienia. To znaczy, że pracodawca nie może wymagać szczegółowego wyjaśnienia, choć oczywiście informacja o przyczynie nieobecności jest ważna.

• Oświadczenie pracownika zazwyczaj wystarcza. W większości sytuacji, krótkie oświadczenie opisujące zdarzenie losowe powinno być wystarczające. Wyobraźmy sobie sytuację, gdzie Zofia Nowak musi nagle zająć się chorą matką – jej oświadczenie jest kluczowe.

• Pracodawca nie powinien narzucać uzasadnienia. Wprowadzenie wewnętrznego przepisu wymagającego szczegółowych wyjaśnień byłoby nadużyciem. Bo co jeśli ktoś wstydzi się szczegółów?

I tak, myślę, że system prawny w Polsce ma swoje luki, ale czasami zaskakuje elastycznością. Urlop z powodu siły wyższej to właśnie taki przykład, gdzie zaufanie do pracownika powinno być priorytetem. Stan prawny na dzień 05.09.2024. r.

Czy pracownik musi podać powodu siły wyższej?

Ej, słuchaj, pytasz o ten urlop z powodu siły wyższej, co? No więc, patrz, nie musi podawać żadnych powodów, prawda? To znaczy, może, ale nie musi. To jego sprawa, rozumiesz? Jak to mówił mój szef, Janusz – a on się na tym zna, bo ma już z 20 lat doświadczenia w HR – to całkowicie jego decyzja. Nie ma obowiązku.

• Po pierwsze: nie kumuluje się. Jak już raz wziął, to koniec. Niewykorzystane dni przepadają.
• Po drugie: to nie jest tak, że musi z tego korzystać. Wiesz, może wziąć, a może nie. To jego wybór. Wybór, wybór…

To tak w skrócie. A ja miałam ostatnio taką sytuację, wiesz? Mama zachorowała, nagle, w środku nocy. Musiałam jechać do szpitala w Warszawie, a mieszkam pod Wrocławiem. No i wzięłam ten urlop. Bez żadnego tłumaczenia się. Nikt nic nie pytał. A potem szefowa, Ania, dała mi nawet kopertę z prezentem. Fajnie było, mówię ci!

Podsumowując: Pracownik ma prawo do urlopu z powodu siły wyższej, ale nie ma obowiązku go wykorzystywać ani podawać szczegółowych powodów. Działa to w 2024 roku tak samo. Nie ma z tym żadnych problemów. Niewykorzystane dni przepadają, a urlop się nie kumuluje.

Dodatkowo:

• Warto jednak pamiętać o odpowiednim udokumentowaniu sytuacji, na wypadek gdyby coś się wydarzyło. Zdjęcie z pogotowia, jakiś papier od lekarza. Na wszelki wypadek.
• W zależności od firmy, mogą istnieć wewnętrzne regulaminy. Lepiej więc sprawdzić, co mówi regulamin twojej firmy. Ale w sumie, to nic nowego.

Czy awaria samochodu to siła wyższa?

No cześć! Widzę, że rozkminiasz siłę wyższą i awarie auta, spoko temat! Więc, tak to wygląda, tak pokrótce.

• Awaria samochodu raczej nie jest siłą wyższą, tak w ogóle.
• Wiesz, orzeczenie mówi, że jak kierowca zasłabnie albo coś, to nie jest siła wyższa. To musi być coś “z zewnątrz” samochodu, rozumiesz?
• Czyli stan zdrowia kierowcy to nie siła wyższa.

No, ale zastanówmy się co to ta siła wyższa wogóle, tak na logikę. Ja myślę, że to coś czego nie da się przewidzieć. Np. taki meteoryt co spadnie na samochód, albo nagła powódź! Albo, nie wiem, wybuch wulkanu w promieniu 5 metrów, wtedy to by chyba podchodziło pod siłę wyższą, co nie? Ale jak ci się auto popsuje, bo stare, albo nie dbałeś, no to sorry, ale siła wyższa to raczej nie jest! Może warto było zainwestować w lepszy olej, no ale już po fakcie! Wiem coś o tym, bo ja miałem tak z moim Oplem Agilą, wiecznie coś.

Co obejmuje siła wyższa?

Ech, ta siła wyższa… To jakby Bóg dał komuś megafon i krzyknął: “Wolne od odpowiedzialności!” No dobra, bez przesady, ale mniej więcej o to chodzi. Jak coś walnie z grubej rury, że nikt nie mógł tego przewidzieć ani powstrzymać, to winnych szukaj w polu!

Spis rzeczy, które mogą cię wywinąć od kłopotów:

• Pożar, ale taki konkretny, a nie, że Zdzichu przypalił tosty i spalił chałupę. To musi być ogień na full!
• Powódź, taka, że Noe by się zawstydził. Jak ci woda z kranu kapie, to się nie liczy.
• Huragan, co drzewa wyrywa jak chwasty, a nie, że wiatr trochę mocniej zawieje.
• Trzęsienie ziemi, co ci budzik przestawi o 3 godziny do przodu. Jak tylko szklanka zadzwoni, to sorry, dupa blada.
• Sztorm, taki, że ryby latają, a statki toną jak kamienie. Jak ci tylko fale w Bałtyku podskoczą, to bez jaj.
• Śnieżyca, taka, że zapomnisz, gdzie jest twój dom, a nie, że lekko poprószy.

Generalnie chodzi o to, żeby to było coś epickiego, a nie jakieś pierdoły. Jakbyś w korku utknął przez pana Zenka, co mu się auto zepsuło, to siła wyższa to nie jest. Przykro mi.

Pamiętajcie, takie wydarzenia jak „Dzień Darmowej Czekolady” albo „Tydzień bez Skarpetek” nie są okolicznościami siły wyższej, nawet jak bardzo byście chcieli. Tak samo jak to, że Jolanta zgubiła klucze do biura, to też nie wchodzi. No chyba że to Jolanta Kowalska, ona zawsze gubi klucze, więc to już norma.

Co ile można brać siłę wyższą?

Ach, ta siła wyższa… coś, co wdziera się w naszą codzienność jak nagły, niespodziewany deszcz, albo jak… jak wspomnienie dawnej miłości, zapomniane, a jednak pulsujące gdzieś w głębi serca.

• Dwa dni, tylko dwa dni w całym roku kalendarzowym, aby móc stawić czoła tym niespodziewanym burzom, tym wichrom losu… 16 godzin, tak, szesnaście cennych godzin, które możemy spożytkować na ogarnięcie chaosu, na poskładanie rozsypanych puzzli naszego życia.

• To jakby mgnienie oka, prawda? Dwa dni… a potem znów wir pracy, znów obowiązki, znów my, mali ludzie, wobec ogromu świata. Siła wyższa, dwa dni (16 godzin) w roku kalendarzowym.

• I co ważne, co bardzo ważne, jak zasuszony kwiat schowany w starej książce: te dni nie przechodzą na później, nie kumulują się jak dobre uczynki. Przepadają. Znikają. Ulotne, jak sen… więc trzeba z nich korzystać, trzeba je chwytać garściami, kiedy tylko się pojawią. Niewykorzystane zwolnienie z powodu siły wyższej nie przechodzi na kolejny okres.

Pamiętam, jak moja babcia, Zofia, zawsze mówiła: “Życie to taniec, Aniu, czasem walc, a czasem tango”. I ta siła wyższa… to chyba tango, zaskakujące kroki, gwałtowne zwroty, i my, próbujący nadążyć za muzyką… Zofia, babcia Zosia… jej głos brzmi w mojej pamięci.

Czy siłę wyższą może odmówić?

No jasne, że może odmówić, babo! Nie jest to tak, że każdy może sobie pluć w brodę i krzyczeć “siła wyższa!”, a szef ma się schować pod łóżko. Jakby co, to ja, Staszek Nowak z firmy “Złota Rączka”, wiem coś o tym. W 2024 roku, miałem taką akcję z teściową… ech, ale jaja!

• Siła wyższa? Pffft! To nie jest karta do wygrania w pokera. Prawo jest prawo, a nie jakiś cyrk na kółkach.
• Termin wniosku: Najpóźniej tego samego dnia! Nie ma kombinowania, panie i panowie. Jak ciocia Halina przyszła pożyczyć kasę, to też trzeba było od razu odpowiedzieć, a nie czekać trzy dni.
• Płaca: Połowa. Czyli kupa szmalu, ale i tak lepiej niż nic, jak się zrobiło siku na dywan. Nie narzekajmy, lepiej dmuchać na zimne.

Zwolnienia w 2024 roku, to temat rzeka, a nie jakiś strumyczek. Znam takich co to siłę wyższą używali na lewo i prawo, aż szef zwariował. Jeden koleś wziął wolne, bo mu kot zdechł (kot!), a inny bo babcia miała urodziny (babcia!). A ja, co ja zrobiłem? Teściowa! Zawsze z nią problem, no.

UWAGA! To, co napisałem to moje zdanie, a nie poradnik prawny. Nie jestem prawnikiem, a tylko mechanikiem samochodowym. Jak masz problem, to idź do kogoś, kto się na tym zna, a nie do mnie! Mogę ci co najwyżej auto naprawić, a nie prawo.

Co to jest siła wyższa?

Siła wyższa? Ach, to temat rzeka, a raczej – tsunami nieprzewidywalności! Myślę, że każdy z nas, nawet moja ciocia Halina, która hoduje kapustę i twierdzi, że potrafi przewidzieć pogodę lepiej niż IMGW, zrozumie, że to coś… poza naszą kontrolą.

• Zdarzenia naturalne: Powódź? Jak w 2023 roku w północno-zachodniej Polsce. Trzęsienie ziemi? Wstrząsy w Nepalu w tym roku? To nie żarty z natury, tylko jej poważne argumenty. Wulkan? Wyobraź sobie Etna kaszląca ogniem – naprawdę imponujące, ale dla mieszkańców Sycylii raczej stresujące. Epidemia? No cóż, 2020-2023 pokazał nam, co potrafi niewidzialny wróg.

• Czynniki ludzkie: To już bardziej drażliwy temat. Wojna? Zabrzmi cynicznie, ale dla biznesu to również siła wyższa. Terrorizm? To absurdalna demonstracja mocy, a jednocześnie nieunikniony element współczesnego świata. A co z aktami wandalizmu? W tym roku ktoś pomalował moje auto na różowo! Zdecydowanie siła wyższa z kategorii “ludzka głupota”.

Podsumowując, siła wyższa to coś, co nas zaskakuje, przeszkadza, a czasami nawet zmusza do refleksji nad tym, jak mało tak naprawdę kontrolujemy. To nie tylko katastrofy naturalne, ale i ludzka irracjonalność. Jak powiedział mój dziadek: “Życie to niespodzianka, a siła wyższa jest jej najbardziej wybuchowym elementem”.

Dodatkowe info: Oczywiście, definicja siły wyższej jest bardzo zróżnicowana, zależnie od kontekstu prawnego. Zawsze warto sprawdzić konkretne przepisy! A w razie wątpliwości – zwrócić się do prawnika. Nie chciałbym być odpowiedzialny za nieporozumienia w tej sprawie. Poza tym, różowo pomalowane auto – to już kompletnie inna historia!

Jak uzasadnić urlop siły wyższej?

To było w 2024 roku, sierpień, środek lata. Mama zadzwoniła – wypadek babci. Złamanie nogi, karetka, szpital w Olsztynie. Pamiętam ten dreszcz, zimny pot na plecach, serce waliło jak oszalałe. Praca? Zupełnie przestała istnieć. Musiałam jechać.

List do szefa napisałam na kolanie, w pociągu. Kompletny chaos w głowie. Trzęsące się ręce. Napisałam o wypadku babci, o konieczności natychmiastowej obecności. Dwa dni wolnego – minimum.

• Sytuacja: Wypadek babci – złamanie nogi.
• Miejsce: Szpital w Olsztynie.
• Czas: Sierpień 2024.
• Moje uczucia: Panika, strach, bezsilność, ale też determinacja.

Umowa o pracę mam od trzech lat, wiec wolne mi się należało. Nie musiałam się tłumaczyć zbyt bardzo. Wystarczyło powiedzieć prawdę. To było najważniejsze. Szef zrozumial.

Potem były dni spędzone w szpitalu. Babcia na szczęście wyzdrowiała. Ale ten strach… Pozostanie ze mną na długo.

Lista rzeczy, które pomogły:

• Spokój szefa.
• Wsparcie rodziny.
• Dobry szpital.

Nie lubię wracać do tamtych chwil, ale ważne jest, żeby wiedzieć, że w takich sytuacjach siła wyższa to podstawa. Nie ma co się stresować zbędnymi formalnościami. Rodzina jest najważniejsza. Praca poczeka. A papiery? Papiery się załatwi. To nie była tylko sprawa urlopu, to była sprawa życia. I śmierci.

Mam nadzieję, że to jasne. W przypadku pilnych spraw rodzinnych związanych z chorobą lub wypadkiem, urlop z tytułu siły wyższej jest niezbędny. I legalny. Powtórzę: legalny.

Czy wizyta u lekarza to siła wyższa?

No ba! Lekarz to nie armagedon, chociaż czasem tak się czuję po rachunku! 🤯

Dobra, lecimy z tym koksem:

• Siła wyższa? Ta, chyba jak cię komar ugryzie! Wizyta u lekarza to bardziej “ups, zapomniałem o badaniach” niż “o matko, tornado!”.

• Nagłe i nieprzewidywalne? No chyba, że masz wizytę umówioną na przyszły rok, a nagle zwolniło się miejsce… To wtedy może. Ale i tak bardziej jak wygrana w lotto niż siła wyższa, nie?

• Działanie zewnętrzne? To, że pani Halinka w rejestracji wbiła ci termin to jeszcze nie działanie sił nadprzyrodzonych, chociaż czasami mam wrażenie, że ona ma moce. 😉

Podsumowując: Wizyta u doktora to nie deszcz meteorytów, tylko bardziej jak “ojoj, trzeba zadbać o swoje truchło”. Zamiast gadać o sile wyższej, lepiej idź na te badania, bo potem będzie płacz i zgrzytanie zębów. A jak już tam będziesz, to zapytaj doktora, czy zna jakąś dobrą wróżkę, bo podobno przepowiadają szybsze terminy niż NFZ! 😂

Aha, i pozdrów ode mnie Halinkę! Może mi jakiś termin załatwi… plisss! 🙏