Jaki powinien być prawidłowy wynik osteoporozy?

Prawidłowy wynik badania densytometrycznego kości – co oznacza diagnoza osteoporozy?

Osteoporoza, choroba charakteryzująca się zmniejszoną gęstością kości i zwiększonym ryzykiem złamań, diagnozowana jest na podstawie badania densytometrycznego, najczęściej metodą DEXA (dual-energy X-ray absorptiometry). Kluczowe w interpretacji wyniku są wartości T-score i Z-score, jednak to T-score jest głównym wskaźnikiem diagnostycznym osteoporozy.

T-score porównuje gęstość mineralną kości badanej osoby do gęstości mineralnej kości młodej, zdrowej osoby tej samej płci. Wynik wyrażony jest w odchyleniu standardowym (SD). Prawidłowy wynik T-score znajduje się powyżej -1. Oznacza to, że gęstość kości badanej osoby jest porównywalna do gęstości kości osoby młodej i zdrowej. Brak jest istotnych odchyleń wskazujących na utratę masy kostnej.

Diagnozę osteoporozy stawia się, gdy T-score wynosi -2,5 lub mniej. Oznacza to, że gęstość mineralna kości jest o 2,5 odchylenia standardowego niższa niż u zdrowej osoby w wieku szczytowej masy kostnej. Im niższa wartość T-score, tym większa utrata masy kostnej i tym większe ryzyko złamań.

Wartość T-score pomiędzy -1,1 a -2,4 wskazuje na osteopenię. Osteopenia to stan charakteryzujący się zmniejszoną gęstością mineralną kości, stanowiący etap pośredni między normą a osteoporozą. Osoby z osteopenią mają zwiększone ryzyko rozwoju osteoporozy, dlatego wymagają szczególnej uwagi i monitoringu. Zalecenia lekarza będą obejmować modyfikację stylu życia, suplementację i ewentualnie leczenie farmakologiczne, w celu zahamowania dalszej utraty masy kostnej.

Ciężka osteoporoza to sytuacja, w której T-score wynosi -2,5 lub mniej, a dodatkowo doszło do złamania osteoporotycznego. Złamanie to jest definicyjnym kryterium ciężkiej osteoporozy, niezależnie od wartości T-score. Wymaga to intensywnego leczenia i szczególnie uważnej profilaktyki dalszych złamań.

Z-score, w przeciwieństwie do T-score, porównuje gęstość mineralną kości badanej osoby do gęstości mineralnej kości osób w tym samym wieku i płci. Z-score jest pomocny w identyfikacji osób z niską masą kostną w stosunku do ich grupy wiekowej, ale nie jest głównym kryterium diagnostycznym osteoporozy.

Podsumowując, prawidłowy wynik densytometrii kości to T-score powyżej -1. Wynik -2,5 lub niższy wskazuje na osteoporozę, a wynik między -1,1 a -2,4 na osteopenię. Diagnoza osteoporozy wymaga jednak kompleksowej oceny, uwzględniającej nie tylko wynik densytometrii, ale również inne czynniki ryzyka złamań, takie jak wiek, historia złamań, styl życia i stan zdrowia. Ostateczna interpretacja wyniku i decyzja o dalszym postępowaniu należy do lekarza specjalisty.