Ile ma się lat jak się robi doktorat?

Ile lat ma się, robiąc doktorat? To pytanie nie ma prostej odpowiedzi, a próba jej znalezienia przypominałaby szukanie igły w stogu siana – siana wypełnionego różnorodnymi ścieżkami życiowymi. Sama myśl o tym wywołuje u mnie uśmiech – bo ileż jest dróg prowadzących do doktoratu!

Prawdą jest, że spotkałam osoby, które z impetem rzucały się w wir badań naukowych tuż po obronie magisterki. 23 lata, iskry w oczach, niemalże fizyczne promieniowanie entuzjazmu – tak wspominam kilka znajomych, rozpoczynających doktorat “na gorąco”. Dla nich była to naturalna kontynuacja ścieżki edukacyjnej, szansa na pogłębienie wiedzy i realizację naukowych ambicji. Ich motywacja była często napędzana świeżo zdobytą wiedzą i chęcią natychmiastowego jej wykorzystania.

Z drugiej strony, rozmawiałam z wieloma doktorantami, których droga do doktoratu była bardziej meandrująca. Praca zawodowa, kilka lat doświadczenia w branży, a nawet zmiana kariery – wszystko to mogło poprzedzać decyzję o powrocie na uczelnię. Spotkałam osoby po trzydziestce, a nawet czterdziestce, rozpoczynające studia doktoranckie. Ich bagaż doświadczeń zawodowych był nieoceniony – doktorat stawał się dla nich szansą na połączenie teorii z praktyką, na zweryfikowanie dotychczasowej wiedzy i na rozwiązanie konkretnych problemów badawczych. Ich motywacja była często bardziej przemyślana, osadzona w pragmatycznych potrzebach, ale równie silna.

Według danych Centralnej Komisji ds. Stopni i Tytułów (CK) z ostatnich lat, trudno podać ścisłą średnią wieku doktorantów. CK nie publikuje danych rozbijających statystyki na wiek. Jednak obserwując strukturę społeczności naukowej, można śmiało stwierdzić, że rozpiętość wieku jest ogromna – od wczesnych dwudziestych do późnych czterdziestych, a nawet i pięćdziesiątych lat.

Podsumowując, wiek nie jest miarą sukcesu w pracy doktorskiej. Oczywiście, młodsze osoby mogą posiadać więcej energii i czasu na poświęcenie się badaniom, zaś starsze – bogatszy dorobek zawodowy i doświadczenie. Jednak najważniejsze są pasja, zaangażowanie, wytrwałość i dobry opiekun naukowy. To one, a nie wiek, stanowią klucz do sukcesu w pracy nad rozprawą doktorską. A to, że droga do doktoratu jest tak różnorodna, czyni ją fascynującą i unikalną dla każdej osoby.