Czy w EKG widać niewydolność serca?

EKG a niewydolność serca: Czy badanie może wykryć problem?

Niewydolność serca, czyli stan, w którym serce nie jest w stanie efektywnie pompować krwi, by zaspokoić potrzeby organizmu, jest poważnym schorzeniem o wielu przyczynach i objawach. Diagnoza opiera się na wielu czynnikach, w tym na badaniu fizykalnym, badaniach krwi, echokardiografii i, co istotne, na elektrokardiogramie (EKG). Choć EKG samo w sobie nie stawia diagnozy niewydolności serca, może dostarczyć cennych informacji, wskazując na zmiany w sercu sugerujące to schorzenie.

Elektrokardiogram rejestruje aktywność elektryczną serca, odzwierciedlając pracę jego komórek. W przypadku niewydolności serca, zmiany w EKG mogą być subtelne i nie zawsze jednoznaczne, jednak ich obecność wzmacnia podejrzenie i wspomaga diagnostykę. Niektóre z charakterystycznych zmian w EKG, które mogą sugerować niewydolność serca, to:

1. Powiększenie lewej komory serca (hipertrofia lewej komory): Przewlekłe przeciążenie lewej komory, np. z powodu nadciśnienia tętniczego lub choroby niedokrwiennej serca, prowadzi do jej rozrostu. Na EKG manifestuje się to jako:

• Zmiana osi elektrycznej serca: Przesunięcie osi elektrycznej w lewo.
• Zwiększenie amplitudy fal R w odprowadzeniach lewostronnych (I, aVL, V5, V6): Sygnał jest silniejszy ze względu na większą masę mięśnia sercowego.
• Zmiany w kompleksie QRS, takie jak poszerzenie i odchylenia.

2. Zmniejszenie amplitudy zespołu QRS: Choć nie jest to specyficzny objaw niewydolności serca, obniżona amplituda fali R w niektórych odprowadzeniach może świadczyć o zmniejszonej masie mięśnia sercowego, co może występować w zaawansowanych stadiach niewydolności.

3. Obniżenie odcinka ST: Depresja odcinka ST, czyli jego obniżenie poniżej linii izoelektrycznej, może być wskaźnikiem niedokrwienia mięśnia sercowego, co często towarzyszy niewydolności serca. Należy pamiętać, że obniżenie odcinka ST samo w sobie nie jest specyficzne dla niewydolności serca.

4. Inwersja załamka T: Załamek T, odzwierciedlający repolaryzację komór serca, może ulegać inwersji (zmianie polaryzacji) w różnych stanach patologicznych, w tym w niewydolności serca. Jest to jednak mało specyficzny objaw, który może mieć wiele innych przyczyn.

Ograniczenia EKG w diagnostyce niewydolności serca:

Należy podkreślić, że EKG nie jest wystarczające do postawienia diagnozy niewydolności serca. Zmiany w EKG mogą być niejednoznaczne, a ich brak nie wyklucza choroby. EKG dostarcza jedynie fragment informacji, które muszą być zinterpretowane w kontekście pełnego obrazu klinicznego pacjenta, w tym objawów, badania fizykalnego, wyników badań krwi oraz innych badań obrazowych, takich jak echokardiografia, która jest kluczowa w ocenie funkcji pompującej serca. EKG jest cennym narzędziem pomocniczym, ale nigdy nie powinno być jedyną podstawą do diagnozy tak złożonego schorzenia jak niewydolność serca. Ostateczna diagnoza zawsze musi być postawiona przez lekarza na podstawie całościowej analizy wszystkich dostępnych danych.