Czy można zbadać poziom kortyzolu we krwi?

Kortyzol we krwi: Kiedy badanie jest konieczne i co mówi o Twoim zdrowiu?

Oznaczenie poziomu kortyzolu we krwi to procedura, którą prawdopodobnie każdy z nas kojarzy, choćby pobieżnie. Jednak, poza ogólną świadomością, że ma to związek ze stresem, często brakuje konkretnej wiedzy o tym, kiedy i dlaczego takie badanie jest zalecane, a przede wszystkim – co jego wyniki mogą nam powiedzieć o naszym zdrowiu. W tym artykule przyjrzymy się bliżej temu tematowi, unikając powielania schematycznych informacji dostępnych w Internecie i skupiając się na praktycznym aspekcie diagnostyki kortyzolu.

Kortyzol – hormon życia, ale… z umiarem.

Kortyzol, często nazywany “hormonem stresu”, pełni w naszym organizmie niezwykle ważne funkcje. Uczestniczy w regulacji poziomu glukozy we krwi, ciśnienia tętniczego, a nawet w odpowiedzi immunologicznej. Jest niezbędny do prawidłowego funkcjonowania, jednak jego nadmiar lub niedobór może prowadzić do poważnych problemów zdrowotnych.

Kiedy lekarz zleca badanie poziomu kortyzolu we krwi?

Badanie poziomu kortyzolu we krwi nie jest rutynowym badaniem przesiewowym. Zleca się je w konkretnych sytuacjach, kiedy istnieje podejrzenie dysfunkcji kory nadnerczy, a konkretnie:

• Nadczynność kory nadnerczy (zespół Cushinga): Podejrzenie wzbudzają takie objawy, jak szybki przyrost masy ciała (szczególnie w okolicach brzucha i karku), okrągła twarz (“księżyc w pełni”), czerwone rozstępy na skórze, osłabienie mięśni, nadciśnienie tętnicze, a u kobiet również zaburzenia miesiączkowania i hirsutyzm (nadmierne owłosienie). Lekarz może również podejrzewać zespół Cushinga w przypadku stwierdzenia osteoporozy u osoby młodej, bez wyraźnych czynników ryzyka. Badanie kortyzolu we krwi jest wtedy jednym z etapów diagnostycznych, pozwalającym na potwierdzenie lub wykluczenie tej choroby.
• Niedoczynność kory nadnerczy (choroba Addisona): Tutaj sygnałem ostrzegawczym są takie objawy, jak przewlekłe zmęczenie, osłabienie, utrata apetytu i wagi, ciemnienie skóry, niskie ciśnienie tętnicze, a także bóle brzucha i nudności. W przypadku podejrzenia choroby Addisona, badanie kortyzolu we krwi jest kluczowe dla postawienia właściwej diagnozy.
• Monitorowanie leczenia chorób nadnerczy: Badanie poziomu kortyzolu we krwi jest niezbędne do kontrolowania skuteczności leczenia chorób kory nadnerczy, zarówno w przypadku nadczynności, jak i niedoczynności.

Badanie kortyzolu we krwi – na co zwrócić uwagę?

Warto pamiętać, że poziom kortyzolu w organizmie zmienia się w ciągu dnia, wykazując tzw. rytm dobowy. Dlatego też, badanie kortyzolu we krwi najczęściej wykonuje się dwukrotnie: rano (między godziną 6:00 a 8:00) oraz wieczorem (między godziną 16:00 a 18:00). Pozwala to na ocenę dobowego profilu wydzielania hormonu.

Przed badaniem należy poinformować lekarza o wszystkich przyjmowanych lekach, suplementach diety i ziołach, ponieważ niektóre z nich mogą wpływać na wynik badania. Ważne jest również unikanie stresu przed pobraniem krwi, gdyż może on podnieść poziom kortyzolu.

Kortyzol we krwi a dobowe wydalanie kortyzolu z moczem – co wybrać?

Alternatywną metodą oceny poziomu kortyzolu jest badanie dobowej zbiórki moczu. Pozwala ono na ocenę całkowitej ilości kortyzolu wydalanej z moczem w ciągu 24 godzin. Wybór metody zależy od konkretnej sytuacji klinicznej i decyzji lekarza. Zazwyczaj, badanie dobowej zbiórki moczu jest bardziej przydatne w diagnostyce łagodnych postaci zespołu Cushinga.

Podsumowując:

Badanie poziomu kortyzolu we krwi jest cennym narzędziem diagnostycznym, pozwalającym na wykrycie zaburzeń funkcjonowania kory nadnerczy. Interpretacja wyników zawsze powinna być przeprowadzana przez lekarza, w oparciu o obraz kliniczny pacjenta i inne badania diagnostyczne. Pamiętajmy, że wynik badania to tylko jeden z elementów układanki, a właściwa diagnoza wymaga holistycznego podejścia do pacjenta. Wiedza na temat kortyzolu i jego roli w organizmie pozwala nam lepiej zrozumieć własne ciało i dbać o swoje zdrowie.

#Badanie Hormonów #Badanie Krwi #Poziom Kortyzolu