Do czego można wykorzystać czyjś PESEL?

PESEL: Klucz do Twojej Tożsamości, Oręż w Rękach Oszusta – Jak Chronić Się Przed Nadużyciem

Numer PESEL, pozornie niewinny ciąg cyfr, jest furtką do naszego życia w systemie cyfrowym. Stanowi on unikalny identyfikator pozwalający na identyfikację każdej osoby w Polsce i jest wykorzystywany w wielu aspektach życia – od podatków, przez ubezpieczenia, po dostęp do usług medycznych. Niestety, ta powszechność i znaczenie PESEL-u czyni go niezwykle cennym łupem dla oszustów, a jego nieostrożne ujawnienie może mieć poważne konsekwencje.

Wielu z nas zdaje sobie sprawę z ryzyka związanego z kradzieżą dowodu osobistego czy karty kredytowej, jednak często bagatelizujemy znaczenie samego numeru PESEL. Tymczasem, w połączeniu z innymi, łatwo dostępnymi informacjami (jak imię, nazwisko, data urodzenia czy adres), PESEL staje się potężnym narzędziem w rękach przestępców. Pozwala im na:

• Zaciąganie zobowiązań finansowych: To chyba najbardziej powszechna forma nadużycia. Posiadając PESEL, oszust może, podszywając się pod ofiarę, ubiegać się o pożyczki, kredyty gotówkowe, a nawet kredyty hipoteczne. Często wystarczy do tego sfałszowany dowód tożsamości i podrobiony podpis. Co więcej, nawet bez fałszywych dokumentów, dostępność pożyczek online i telefonicznych, które wymagają minimalnej weryfikacji, otwiera drogę do wyłudzenia.
• Zakładanie firm: Wykorzystując PESEL, oszust może zarejestrować firmę na nazwisko ofiary. To otwiera przed nim szereg możliwości – od wyłudzania VAT-u, przez generowanie fałszywych faktur, po zaciąganie zobowiązań na rzecz nowo powstałej firmy, za które odpowiada niczego nieświadoma ofiara.
• Leasing pojazdów i sprzętu: Podobnie jak w przypadku kredytów, PESEL pozwala oszustowi na zawarcie umowy leasingu na samochód, maszyny budowlane czy sprzęt biurowy. Koszty leasingu, w przypadku nieuczciwych działań, obciążają rzecz jasna ofiarę.
• Wynajem nieruchomości i sprzętu: Wynajem mieszkania, biura, narzędzi czy urządzeń – w wielu przypadkach do podpisania umowy wystarczy podanie numeru PESEL. Oszust może wykorzystać to do wynajmu na cudze nazwisko, a następnie unikać płatności i narazić właściciela na straty.
• Wyłudzanie świadczeń socjalnych i dotacji: Oszust może starać się o różnego rodzaju zasiłki, dotacje i świadczenia, do których nie ma prawa, podszywając się pod osobę, której PESEL posiada.

Jak się chronić?

Świadomość zagrożeń to pierwszy krok do ochrony przed nadużyciami. Oto kilka praktycznych wskazówek:

• Uważaj, komu udostępniasz PESEL: Zastanów się dwa razy, zanim podasz PESEL w formularzach online, konkursach czy podczas telefonicznych rozmów. Pamiętaj, że instytucje finansowe, urzędy i firmy, które potrzebują Twój PESEL, mają obowiązek odpowiednio chronić te dane.
• Regularnie sprawdzaj swoją historię kredytową: Monitoruj raporty BIK i BIG InfoMonitor. Wczesne wykrycie podejrzanej aktywności pozwoli Ci szybko zareagować i zgłosić sprawę na policję.
• Zastrzeż PESEL w systemie: Od 17 listopada 2023 r. istnieje możliwość zastrzeżenia numeru PESEL. Zastrzeżenie uniemożliwi wzięcie pożyczki lub kredytu na Twoje dane. Możesz to zrobić bezpłatnie online lub w urzędzie. Pamiętaj jednak, że ta opcja jest stosunkowo nowa i wymaga świadomości, kiedy zastrzeżenie należy zdjąć, np. przed wzięciem kredytu na własne potrzeby.
• Zachowaj ostrożność w Internecie: Unikaj podejrzanych stron internetowych i nie otwieraj załączników z nieznanych źródeł. Chroń swoje hasła i regularnie je zmieniaj.
• Zabezpiecz dokumenty zawierające PESEL: Nie wyrzucaj dokumentów zawierających Twój PESEL do kosza bez ich zniszczenia.

Pamiętaj, że numer PESEL to Twoja cyfrowa tożsamość. Jego ochrona to obowiązek każdego z nas. Bądźmy czujni, edukujmy się i reagujmy na wszelkie sygnały świadczące o potencjalnym zagrożeniu. Tylko w ten sposób możemy skutecznie walczyć z przestępczością i chronić swoje finanse oraz spokój ducha.

#Dane Osobowe #Oszustwo #Pesel Kradzież