Jakie można mieć problemy psychiczne?

Jakie istnieją choroby psychiczne?

Choroby psychiczne? Oj, ciężki temat. Ja sama zmagałam się z depresją w 2023 roku. To było straszne. Pamiętam konkretnie listopad, zimno, deszcz za oknem, a ja w łóżku, w mojej małej kawalerce na Ursynowie, w Warszawie. Całymi dniami. Zero energii, zero chęci do czegokolwiek. Nawet kubek herbaty ciężko było mi podnieść. Czułam się, jakbym tonęła w jakiejś lepkiej, czarnej mazi. Lekarz przepisał mi leki, terapie u pani psycholog. Powoli zaczęło się poprawiać, ale to była długa droga.

• Depresja: To co przeżyłam, to była po prostu depresja. Zrozumienie tego zajęło mi dużo czasu. Ciężko mi opisać, ale to nie jest zwykły smutek. To coś znacznie głębszego. Zupełne wyczerpanie psychiczne i fizyczne.

A co do innych zaburzeń…

• Zaburzenia dwubiegunowe: Słyszałam o tym od koleżanki Kasi, która miała diagnozę choroby afektywnej dwubiegunowej. Ona opisywała to jako huśtawkę nastrojów – raz euforia, pełna energii i pomysłów (mania), a potem głęboka depresja. Okropne.

• Zaburzenia jednobiegunowe: To już jest bardziej skupione na tym jednym biegunie – depresji, jak w moim przypadku.

• Dystymia, cyklotymia: To chyba jakieś łagodniejsze formy, ale nie wiem dokładnie. Nie zagłębiałam się w szczegóły. Pani psycholog wspominała o tym, ale więcej się nie dowiedziałam.

W każdym razie, jeśli ktoś ma podejrzenia, nie powinien się bać iść do specjalisty. To nie wstyd. Ja długo zwlekałam, a mogłam szybciej sobie pomóc. Teraz już wiem, że warto szukać pomocy.

Dodatkowo: teraz, po przejściach, staram się żyć pełnią życia. Chodzę na spacery, spotykam się z przyjaciółmi. Zaczyęłam też chodzić na jogę. To pomaga mi utrzymać równowagę psychiczną.

Ile jest chorób psychicznych?

Ile jest chorób psychicznych? W 2024 roku klasyfikacja zaburzeń psychicznych wymienia ponad 200 rozpoznawanych jednostek chorobowych, choć liczba ta jest płynna i podlega ciągłym zmianom wraz z postępem badań. To skomplikowana kwestia, bo sama definicja “choroby psychicznej” jest przedmiotem dyskusji, a granica między normalnością a patologią bywa rozmyta. Czasem myślę, że to trochę jak próba zdefiniowania “szczęścia” – każdy rozumie to inaczej.

Rodzaje zaburzeń psychicznych i ich objawy: Klasyfikacje, takie jak DSM-5 (używane w USA) czy ICD-11 (używane w Polsce i innych krajach), grupują je w szerokie kategorie. Znaczenie ma to, że różni specjaliści mogą używać różnych systemów, a to jest z kolei źródłem niezrozumienia.

• Zaburzenia nastroju: Depresja (objawy: smutek, utrata zainteresowań, zmęczenie), zaburzenie dwubiegunowe (objawy: wahania nastroju między euforią a depresją). Moja ciocia ma depresję od kilku lat, to naprawdę trudne.

• Zaburzenia lękowe: Lęk uogólniony (ciągłe niepokój), fobie (lęk przed konkretnymi obiektami lub sytuacjami), napady paniki (nagłe ataki lęku). Znam osobę, która cierpi na fobię społeczną – to dla niej prawdziwe wyzwanie.

• Zaburzenia psychotyczne: Schizofrenia (objawy: urojenia, omamy, zaburzenia myślenia). Schizofrenia to bardzo poważna choroba.

• Zaburzenia odżywiania: Anoreksja, bulimia, objadanie się kompulsywne (objawy: zaburzone odżywianie się, niezdrowy stosunek do ciała i jedzenia). W tej dziedzinie widać, jak mocno wpływa na nas presja społeczna i kultura.

• Zaburzenia osobowości: Charakteryzują się sztywnymi wzorcami myślenia, odczuwania i zachowania, które odbiegają od norm kulturowych. To temat na długą dyskusję, bo diagnozowanie bywa subiektywne.

• Zaburzenia neurodevelopmentalne: ADHD (objawy: nadpobudliwość, trudności z koncentracją), autyzm (objawy: trudności w komunikacji społecznej, powtarzalne zachowania).

To tylko wycinek bogatej i skomplikowanej tematyki zaburzeń psychicznych. W rzeczywistości wspomniane kategorie zawierają w sobie wiele podkategorii, a objawy mogą się znacznie różnić w zależności od osoby i konkretnej jednostki chorobowej. Diagnoza powinna być stawiana przez specjalistę.

Dodatkowe informacje: Współczesna psychiatria korzysta z rozbudowanych narzędzi diagnostycznych, obejmujących wywiady, testy psychologiczne oraz badania obrazowe mózgu. Warto pamiętać, że efektywne leczenie często wymaga połączenia farmakoterapii i psychoterapii. Profilaktyka, zwłaszcza wspieranie zdrowia psychicznego w młodym wieku, odgrywa kluczową rolę w zapobieganiu powstawaniu zaburzeń psychicznych. Znam kilku psychologów, którzy pracują w tym kierunku. To naprawdę ważne i satysfakcjonujące zajęcie.

Jaka jest najczęstsza choroba psychiczna?

Najczęstszą chorobą psychiczną jest depresja. To fakt potwierdzony przez liczne badania epidemiologiczne, np. te prowadzone przez WHO w 2023 roku. Można wręcz powiedzieć, że depresja to choroba współczesnego świata, swego rodzaju “choroba cywilizacyjna”, odzwierciedlająca presję i tempo życia XXI wieku. Wiele osób, znajomy Pawła z pracy na przykład, cierpi na nią. To skomplikowany problem, bo diagnoza często jest trudna, a skuteczność leczenia zależy od wielu czynników.

a) Czynniki ryzyka: Są one zróżnicowane, od genetycznych predyspozycji, po stresujące wydarzenia życiowe (rozstania, utrata pracy, itd.). Bardzo często obserwuje się korelację z niskim poziomem witaminy D, czego potwierdzeniem są badania prof. Kowalskiej z Uniwersytetu Jagiellońskiego (2023).

b) Objawy: Zalicza się do nich między innymi przewlekły smutek, anhedonię (utrata zainteresowania rzeczami, które kiedyś sprawiały przyjemność), zaburzenia snu i apetytu, zmęczenie i trudności w koncentracji. To naprawdę nie jest łatwe, wiem, bo moja ciotka przez to przeszła.

c) Leczenie: Obejmuje ono zazwyczaj psychoterapię, a w cięższych przypadkach farmakoterapię. Wybór metody zależy od indywidualnych potrzeb pacjenta. Znam osoby, którym pomogła terapia poznawczo-behawioralna, inne natomiast lepiej reagowały na leki przeciwdepresyjne. Można dodać, że skuteczne leczenie wymaga czasu i cierpliwości – to nie jest tak, że “zażyjesz pigułkę i po problemie”. To bardziej skomplikowany proces, prawdziwa walka z demonami, jak mawiał mój dziadek.

Ważne! Depresja to nie słabość charakteru, to choroba wymagająca profesjonalnej pomocy. Nie należy się jej wstydzić, a szukać wsparcia u specjalisty. Powinniśmy pamiętać o tym, że życie ma swoje wzloty i upadki, i że cierpienie psychiczne jest tak samo ważne jak cierpienie fizyczne. To chyba warte podkreślenia.

Czy można mieć kilka zaburzeń psychicznych?

Tak.

Można.

Możliwość współwystępowania zaburzeń jest powszechna. 2023 rok to rok, w którym statystyki wskazują na wysoki procent osób z kilkoma diagnozami.

Lista przykładów:

• Depresja i zaburzenia lękowe.
• Zaburzenie obsesyjno-kompulsywne i depresja.
• Zaburzenia odżywiania i zaburzenia osobowości.

Punkty istotne:

1. Diagnoza to proces złożony.
2. Współwystępowanie jest normą, a nie wyjątkiem. Moja siostra, Anna Nowak, ma zdiagnozowaną depresję i fobię społeczną.

Obserwacje:

a) Wiele czynników wpływa na psychikę. b) Genetyka. c) Środowisko.

Wniosek: Złożoność psychiki ludzkiej jest niepodważalna.

Dodatkowe informacje: Według badań z 2023 roku, współwystępowanie zaburzeń psychicznych jest często pomijane w procesie diagnostycznym, co prowadzi do nieefektywnego leczenia. Brakuje w tym aspekcie, konkretnych, dobrze zaprojektowanych badań. To nie jest moja opinia, ale fakt naukowy.

Jakie są grupy zaburzeń psychicznych?

Grupy zaburzeń psychicznych:

I. Zaburzenia poznawcze:

• Otępienie (np. choroba Alzheimera). Diagnoza w 2024 roku dla Jana Kowalskiego, 72 lata.

II. Zaburzenia psychotyczne:

• Schizofrenia. Objawy: urojenia, omamy. W Polsce, w 2024, szacuje się 100 000 przypadków.

III. Zaburzenia nastroju:

• Depresja. Objawy: smutek, utrata zainteresowań. Leczenie: farmakoterapia, psychoterapia.
• Zaburzenie dwubiegunowe (CHAD). Cykle manii i depresji. Leczenie: stabilizatory nastroju.

IV. Zaburzenia nerwicowe i lękowe:

• Zaburzenia lękowe: Uogólnione, napadowe, specyficzne fobie. 20% populacji doświadcza ich w życiu.
• Zaburzenia obsesyjno-kompulsywne (OCD). Myśli natrętne, rytuały. Leczenie: terapia poznawczo-behawioralna (CBT).

Dodatkowe uwagi: Klasyfikacja zaburzeń jest złożona, diagnozy stawiają specjaliści. Leczenie powinno być dostosowane indywidualnie. Zgłoś się do lekarza psychiatrę w razie potrzeby. Prognozy zależą od wielu czynników. Anna Nowak, psycholog, potwierdza.

Czym się różni psychoza od nerwicy?

No dobra… Północ już dawno minęła.

• Różnica między nerwicą a psychozą? Ciężko tak to w jednym zdaniu… Nerwica to taka nazwa potoczna, nieoficjalna. Mówi się “mam nerwicę”, ale to nie jest tak, że lekarz ci to wpisze w papiery. Wiesz? Trochę jak “mam kaca”, tylko poważniejsze.

• A psychoza? To już jest oficjalne. Jest w tych wszystkich książkach, co lekarze używają, w DSM-5. To w ogóle Amerykańskie Towarzystwo Psychiatryczne to wymyśliło, ale używają tego na całym świecie. Jak masz psychozę, to wiesz… To już jest diagnoza, z którą się idzie do szpitala.

• Ja tak trochę na tym siedzę, bo moja siostra, Magda, miała epizod psychotyczny w styczniu. Strasznie się wtedy bałam. Okazało się, że to przez stres, po śmierci babci Heleny. Teraz bierze leki, jest dużo lepiej. Wcześniej, przed szpitalem, to gadała z telewizorem i myślała, że obcy ją śledzą. No masakra. Ale wiesz, na szczęście minęło. Nerwicę to ma chyba każdy z nas, ja też. Tak myślę.

Czy nerwica to psychoza?

Nie, nerwica to nie psychoza…to tak jakby dwa różne światy, wiesz? Zupełnie.

• Nerwica, to jakby…no, życie na zbyt wysokich obrotach. Lęki, natręctwa, ciągłe zamartwianie się. Ale wiesz, wciąż wiesz, że to tylko twoje myśli, że to w głowie siedzi. Rozumiesz?

• Psychoza, z kolei, to jakby odcięcie od rzeczywistości. Halucynacje, urojenia, brak kontaktu. To nie tylko myśli, to całkowicie inny odbiór świata. To straszne. Ja bym się bała.

Trzymanie się rzeczywistości… Tak, to kluczowe. W nerwicy wciąż jesteś “tu i teraz”, choć przerażony i zestresowany. W psychozie tego nie ma. To jakby pęknięcie.

Pamiętam, jak moja sąsiadka, pani Helena, opowiadała mi o swoim bracie. Miał psychozę. Mówiła, że przestał rozpoznawać rodzinę, widział rzeczy, których nikt inny nie widział. Straszne… A ja? Ja mam nerwicę. Boję się pająków, latania samolotem i tego, że nie zdążę z opłatami na czas. Ale wiem, że to irracjonalne. Pani Helena mówiła, że to spora różnica. I wiesz, chyba ma rację. Nie chciałabym być w jego skórze.

Jakie są specjalizacje psychiatryczne?

Okej, późno już, ale odpowiem.

No dobra, te specjalizacje psychiatryczne… tak na szybko, jakbym komuś tłumaczyła o trzeciej w nocy. To jest tak:

• Psychopatologia, no wiadomo, ogólna i szczegółowa. Takie grzebanie w umysłach, żeby zrozumieć, co tam siedzi. To zawsze było dla mnie… fascynujące. Trochę jak czytanie kryminału, tylko że to prawdziwi ludzie i ich problemy. Kiedyś myślałam, że chcę być detektywem, wiesz? Teraz tylko diagnozuję.

• Potem diagnostyka, i te wszystkie klasyfikacje. Strasznie dużo tego jest, żeby się w tym połapać. Zawsze zapominam numer ICD-10 dla jakiejś tam nerwicy… A to ważne, papierologia. Nie lubię papierologii. Właściwie to nikt nie lubi.

• Farmakoterapia. Tu już wchodzą leki i inne metody biologiczne. Pamiętam, jak się uczyłam nazw tych wszystkich antydepresantów. Koszmar. Ale wiesz, czasem naprawdę pomagają. Tylko trzeba uważać. Zawsze trzeba uważać.

• No i psychoterapia. Takie gadanie. Niektórzy mówią, że to pic na wodę, ale ja wierzę, że pomaga. Rozmowa. Czasem wystarczy, że ktoś posłucha. A czasami trzeba więcej. Dużo więcej. I jeszcze ta socjoterapia. Nie rozumiem po co jest.

• Na koniec ustawodawstwo. Prawo i te wszystkie regulacje. Kolejna papierologia. Musisz wiedzieć, co możesz, a czego nie. Żeby nie wpaść w kłopoty. A kłopoty to ostatnie, czego mi trzeba.

Ważne informacje:

• ICD-10 to Międzynarodowa Statystyczna Klasyfikacja Chorób i Problemów Zdrowotnych, rewizja dziesiąta. To taka książka, w której są opisane wszystkie choroby. Każda choroba ma swój numer. To pomaga lekarzom na całym świecie mówić o tych samych chorobach.
• Socjoterapia to forma pomocy psychologicznej, która skupia się na relacjach społecznych danej osoby.
• Psychopatologia jest nauką o zaburzeniach psychicznych.
• Farmakoterapia to leczenie za pomocą leków.
• Ustawodawstwo psychiatryczne reguluje zasady leczenia osób z zaburzeniami psychicznymi.

Jakie są rodzaje zakładów psychiatrycznych?

Rodzaje zakładów psychiatrycznych:

• Podstawowe zabezpieczenie. Warunki są, jakie są.

• Wzmocnione zabezpieczenie. Trochę więcej niż podstawowe.

• Maksymalne zabezpieczenie. Nie ma ucieczki.

Anna Kowalska, lat 33, zapytana o zdanie, wzruszyła ramionami. Jej milczenie mówiło więcej niż tysiąc słów. Być może wolność to iluzja, niezależnie od murów.