Czy dziecko urodzone przez surogatkę ma jej geny?

Czy dziecko urodzone przez surogatkę nosi jej geny? Zagadnienie genetyki i prawnej rzeczywistości.

Kwestia genetycznego pochodzenia dziecka urodzonego przez surogatkę często budzi wątpliwości. Popularne przekonanie, że surogatka przekazuje dziecku swoje geny, jest błędne w zdecydowanej większości przypadków. Ustalenie, kto jest genetycznym rodzicem, wymaga odróżnienia dwóch kluczowych pojęć: matki biologicznej (genetycznej) i matki prawnej (rodzicielskiej).

Surogatka, w klasycznym modelu surogacji, pełni jedynie rolę “inkubatora”. Oznacza to, że jej ciało dostarcza środowisko do rozwoju zarodka, lecz nie przyczynia się do jego genotypu. Zarodki używane w procedurze surogacji są najczęściej poczęte metodą in vitro, z wykorzystaniem komórek jajowych i plemników przyszłych rodziców. W konsekwencji, dziecko dziedziczy materiał genetyczny od nich, a nie od surogatki. Jedynym wyjątkiem jest surogacja altrujstyczna, gdzie surogatka użycza własnych komórek jajowych, w takim przypadku dziedziczy geny zarówno od surogatki jak i ojca biologicznego. To jednak sytuacja rzadziej spotykana i etycznie bardziej złożona.

Warto podkreślić, że chociaż dziecko urodzone przez surogatkę nie posiada jej genów (poza wyjątkiem opisanym wyżej), prawo traktuje surogatkę jako osobę, która urodziła dziecko. W akcie urodzenia wpisywane są dane osoby, która donosiła ciążę i urodziła dziecko. To sprawia, że kwestia genetyki w tym kontekście schodzi na dalszy plan, a kluczowe znaczenie ma umowa zawarta między stronami przed rozpoczęciem procedury. Fakt, że surogatka nie jest genetyczną matką, nie podważa jej roli w procesie porodu i nie ma on wpływu na prawną procedurę ustalenia rodzicielstwa. Dopiero po rozstrzygnięciu kwestii prawnych, zgodnie z umową i prawem obowiązującym w danym kraju, dziecko zostaje powierzone prawnym rodzicom, którzy w większości przypadków są genetycznymi rodzicami.

Podsumowując, genetyczne pochodzenie dziecka urodzonego przez surogatkę jest najczęściej niezwiązane z jej genotypem. To, kto jest genetycznym rodzicem, a kto prawnym rodzicem, są to dwa odrębne i niezależne aspekty, które regulowane są odrębnymi przepisami prawnymi. Rola surogatki ogranicza się do procesu ciąży i porodu, zaś rodzicielstwo biologiczne i prawne ustalane jest na podstawie odrębnych kryteriów i dokumentów prawnych.