Jak się mówi na mieszkańców Bydgoszczy?

Jak nazywają się mieszkańcy Bydgoszczy?

No dobra, spoko, to jedziemy z tym koksem. Jak się nazywają mieszkańcy Bydgoszczy? No wiesz co, słyszałem różne wersje. Najczęściej chyba mówią “bydgoszczanie”, proste i logiczne, nie? Ale wiesz, ostatnio, w maju 2022, jak byłem w Bydgoszczy na urodzinach u ciotki (w hotelu “Pod Orłem”, drogo jak cholera, ale co tam!), to usłyszałem od kelnera, że niektórzy mówią “bydgoszczaki”.

Dziwne to trochę, co nie?

Ponoć już w XVI wieku ktoś napisał o “bidgoszczaninie”, to jest w ogóle odjazd. Widzisz, z tymi nazwami to jest jak z bigosem – każdy robi trochę inaczej. Mnie tam się wydaje, że “bydgoszczanin” brzmi całkiem nieźle, dostojnie tak jakoś.

Wiesz co, tak sobie myślę, że nazwa to sprawa gustu. Ważne, żeby dobrze o Bydgoszczy myśleć, a jak kogo nazwiesz, to już mniej istotne. Takie moje zdanie.

Co to znaczy Bromberg?

Bromberg? No tak, Bydgoszcz! A, to znaczy… Niemiecka nazwa, zgadza się. XIX wiek, o, to już wieki temu! Rzeka Brdy… Braa, Brahe… Bramberg, a potem Bromberg. Skąd ja to znam? Czytałam kiedyś, ale gdzie? No właśnie. Ciekawe, jak to się zmieniało. Burg, gród… Berg, góra… Jasne, grody na wzgórzach, klasyka. Logiczne. Zawsze mi się wydawało, że to logiczne. Ale dlaczego akurat Bromberg? Hmmm…

Bydgoszcz – to brzmi lepiej. Bardziej… polskie.

A co z tym Bramberg? Dlaczego zmiana na Bromberg? Błąd w pisowni? Czy celowe przekręcenie? Muszę to sprawdzić. W internecie na pewno znajdę.

Lista rzeczy do sprawdzenia:

• Etymologia Bromberg
• Zmiana nazwy na Bydgoszcz
• Historia Bydgoszczy w XIX wieku

Punkty do rozwinięcia:

• Różnice między Bramberg a Bromberg
• Wpływ niemieckiej nazwy na polską tożsamość Bydgoszczy
• Dokładne daty zmian nazwy
• Źródła historyczne do weryfikacji informacji.

Czy to ma znaczenie? Tak, dla mnie ma. Bo historia… Historia jest ważna! A ja… ja uwielbiam historię, szczególnie polską. Po prostu.

Dodatkowe informacje (tylko luźne myśli, bez porządku):

Moja babcia opowiadała mi o Bydgoszczy, ale nie pamiętam szczegółów. Może powinnam z nią porozmawiać. Zawsze miała dużo do powiedzenia na temat historii. A może napisać pracę o tym? Temat ciekawy. Ale ile czasu mi to zajmie? Nie, nie teraz. Muszę najpierw sprawdzić te źródła. Na pewno gdzieś w internecie to jest… i w bibliotece też… a może w archiwum? O! Genialny pomysł!

Jak mówi się w Bydgoszczy?

Jak się mówi w Bydgoszczy? A, to ciekawe pytanie! Moja babcia, urodzona w 1938 roku w samym sercu Bydgoszczy, mówiła, że to taki misz-masz. Trochę po kujawsku, trochę po niemiecku, a całość przyprawiona szczyptą… no właśnie, czym? Chyba lokalnym humorem, bo inaczej tego nie da się wytłumaczyć!

• Gwara kujawska to podstawa. Myślę, że to jak fundament starego, pięknego domu. Solidny, ale czasem trochę… skrzypiący. To samo z gwarą – piękna, ale czasem trudna w odbiorze dla kogoś z zewnątrz.
• Wpływ niemiecki – nie do przecenienia. Moja babcia, jak wiele osób z jej pokolenia, świetnie mówiła po niemiecku. To nie była jakaś tam znajomość, ale pełna biegłość. W gwarze to słychać – w niektórych słowach, wyrażeniach, a nawet w intonacji. To jak dodatek śmietany do zupy – na pierwszy rzut oka niewidoczny, ale znacząco zmieniający smak.
• Specyficzne słownictwo. To już prawdziwa magia! Słowa, których nie znajdziesz w żadnym słowniku, wyrażenia, które tylko bydgoszczanin zrozumie. To jak stary, zakurzony skarb – trzeba go odkopać i docenić jego wartość. Niestety, trudno mi podać tu konkretne przykłady, bo… zapomniałam! Starzeję się. Ale pamiętam, że było ich mnóstwo.

Najważniejsze: Gwara bydgoska to żywy organizm, który ewoluuje. Nie jest monolitem, ale ciekawym złożeniem różnych wpływów kulturowych. To jak dobrze skomponowany kawałek muzyki, gdzie każdy instrument gra swoją melodię, a razem tworzą one piękną, niepowtarzalną całość.

Dodatkowe informacje: Polecam poszukać informacji na temat gwary kujawskiej i wpływu osadnictwa niemieckiego na region Bydgoszczy. To naprawdę fascynujące! Znajdziesz tam mnóstwo ciekawostek, które rozszerzą twoją wiedzę na temat tej unikalnej mowy. Powodzenia w poszukiwaniach!

#Bydgoszczanie #Kujawiacy #Mieszkańcy